Giải Nobel Hoà bình 2016: Tiếc nuối cho những anh hùng-thường dân Syria

Họ làm việc ở vùng đất nguy hiểm nhất thế giới. Họ lăn xả vào các khu vực bị đánh bom để cứu sống hơn 62,000 thường dân trong ba năm qua. Gần 150 người trong số họ đã thiệt mạng khi làm nhiệm vụ. Và dù nhận được tới 320 nghìn chữ ký ủng hộ từ khắp nơi trên thế giới, giải Nobel Hoà bình năm nay vẫn không thuộc về tổ chức cứu nạn White Helmets của Syria như nhiều người kỳ vọng.

Với thoả thuận chấm dứt cuộc nội chiến kéo dài nửa thế kỷ ở Columbia, Juan Manuel Santos, Tổng thống đương nhiệm của nước này, sẽ là cái tên được Uỷ ban Nobel Hoà bình xướng lên vào ngày 10/12 tới ở thủ đô Oslo (Norway).

Một trong những ứng cử viên hàng đầu cho giải thưởng năm nay là nhóm xã hội dân sự White Helmets của Syria. Đứng bên cạnh những nhân vật được đề cử khác, như Đức Giáo Hoàng Francis hay thủ tướng Đức Angela Merkel, một nhóm người dân bình thường đến từ một đất nước sắp bị xoá sổ bởi chiến tranh và khủng bố không phải là một cái tên mà nhiều người biết đến.

Tuy vậy, nhiều người vẫn kỳ vọng họ được trao giải thưởng danh giá này, vì họ cho rằng chính những công dân Syria này mới là đại diện xứng đáng nhất cho thông điệp: nhân dân thực thi hoà bình ngay cả khi họ đang sống và đối mặt với chiến tranh mỗi ngày.

White Helmets (tên chính thức là Syrian Civil Defense – tổ chức Bảo vệ Thường dân Syria) là một tổ chức dân sự độc lập ở Syria do những công dân hết sức bình thường lập ra vào năm 2013. Họ có thể là anh thợ mộc, là chú lái xe, hay là người giáo viên một trường tiểu học.

Sứ mạng của họ rất đơn giản nhưng lại vô cùng quan trọng và cao cả cho tình hình Syria hiện nay. Mỗi khi có một cuộc dội bom vào một khu dân cư, những tình nguyện viên của White Helmets sẽ ngay lập tức có mặt và dùng toàn bộ sức lực cũng như tâm trí để cứu người bị vùi lấp giữa những đổ nát của đạn bom, mặc dù chính bản thân họ cũng phải đối mặt với nguy hiểm vì một trận bom kế tiếp có thể dội xuống tức thời.

Khi chiến tranh leo thang ở Syria, người dân chính là những người phải trả cái giá đắt nhất cho nó. Mỗi ngày, có khoảng 50 quả bom và súng cối nã vào các khu vực dân cư sinh sống còn sót lại ở Syria. Chợ và các cửa hàng thực phẩm sẽ là những đích nhắm phổ biến nhất. Như chính họ chia sẻ, khi mà các dịch vụ công đã hoàn toàn tê liệt vì chiến tranh thì những thiện nguyện viên của White Helmets phải dùng chính tính mạng của mình để giúp đỡ những người khác mà không phân biệt các yếu tố tôn giáo hay chính trị.

Khaled Farah, một tình nguyện viên, nói: “Chúng tôi cố gắng cứu được nhiều người nhất có thể. Chỉ cần một người còn sống sót cũng đủ để chúng tôi chấp nhận hiểm nguy lên đường”.

Cuối tháng 9 vừa qua, video một tình nguyện viên của White Helmets bật khóc khi cứu được một em bé đã được lan truyền nhanh chóng trên báo chí quốc tế và mạng xã hội.

Khu vực hoạt động của White Helmets là những nơi nguy hiểm nhất hiện nay trên thế giới, nhưng không vì thế mà họ chùn bước. Đến thời điểm hiện đại, tổ chức White Helmets đã cứu sống 62.000 người và thật chua chát là con số này lại tiếp tục tăng theo từng ngày.

Có rất nhiều ý kiến cho rằng phản ứng của quốc tế về tình hình Syria đến thời điểm hiện tại là chưa đủ và rất yếu ớt. Hầu như Liên Hiệp Quốc đang bất lực trong việc kiểm soát tình trạng thương vong gây ra cho thường dân ở Syria. Tuy Hội Đồng Bảo An đã nhiều lần thông qua những nghị quyết phản đối sử dụng bom, vũ khí hoá học và các vũ khí sát thương diện rộng khác từ năm 2014, nhưng người dân Syria vẫn phải hứng chịu bom đạn và các cuộc tấn công bởi vũ khí hóa học từng ngày.

Nữ diễn viên Angelina Jolie, Đại sứ Thiện chí của Cao uỷ LHQ về người tị nạn, cũng liên tục thúc giục cộng đồng quốc tế quan tâm hơn đến tình hình Syria.

Đã có rất nhiều người kỳ vọng là việc trao giải thưởng Nobel Hòa Bình 2016 cho tổ chức White Helmets sẽ góp phần vào nỗ lực kiến lập lại hòa bình cho Syria và vinh danh những người đã hy sinh tính mạng của mình để gửi đi thông điệp đó. Việc giải thưởng cao quý này đã được trao cho những cá nhân khác có lẽ là một dấu hiệu cho thấy vấn đề Syria vẫn là một bài toán khó cho tất cả, ngay lúc này.

Trailer phim tài liệu về White Helmets:

Một số hình ảnh về hoạt động của White Helmets:

Bắt đầu vào năm 2011, khi sức lan tỏa của Mùa Xuân Ả Rập trong khu vực tiến đến Syria, thì những cuộc đụng độ giữa chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad và những người tham gia các cuộc biểu tình ôn hòa bắt đầu gia tăng và sự đàn áp phát sinh. Từ đó, tranh chấp ở Syria leo thang dẫn đến chiến tranh. Đến khi sự tham gia của các nhóm khủng bố như ISIS, cũng như việc đụng độ vũ trang giữa các nhóm Syria vượt ra ngoài tầm kiểm soát của chính quyền Assad và các lực lượng gìn giữ hoà bình của Liên Hiệp Quốc, đã có hàng triệu người dân Syrian phải rời bỏ đất nước, sống lưu vong ở các nước trong vùng cho đến tận châu Âu, Hoa Kỳ, và Canada. Một em bé Syria sau khi được giải cứu khỏi đống đổ nát sau một trận đánh bom hồi tháng 8/2016. Bức ảnh ngay lập tức làm dậy sóng truyền thông quốc tế. Ảnh: metro.co.uk. Khi hình ảnh xác chết của em bé tỵ nạn Syria, Alan Kurdi, trên bờ biển Địa Trung Hải xuất hiện trên các phương tiện truyền thông quốc tế, những cuộc tranh cãi tranh cãi toàn cầu cũng liên tục noor ra khi nói đến vấn đề người tỵ nạn Syria. Hay như gần đây hơn, Aleppo trở thành một địa danh mà các chính trị gia quốc tế bắt buộc phải biết tường tận khi một lần nữa, hình ảnh trẻ em là nạn nhân của chiến tranh lại đánh động lương tâm của rất nhiều người lại xuất hiện trên các tờ báo lớn trong 2 tuần qua. Các cuộc tấn công giữa các phe nhóm khác nhau, cũng như sự tham gia vũ trang của các cường quốc trên thế giới chưa thể giải quyết bài toán khủng bố ISIS ở Syria.

Tổng hợp từ: