Mỹ: Công khai địa chỉ người có tiền án ấu dâm

Để bảo vệ trẻ em, phụ huynh Mỹ có thể dễ dàng tra cứu địa chỉ hoặc khu vực cư trú của những người có tiền án ấu dâm và tránh xa nếu cần. Việc này tạo ra nhiều ý kiến trái chiều chưa có hồi kết.

Một chiều mùa hè tháng 7 năm 1994 ở bang New Jersey, cô bé Megan Kanka, 7 tuổi, đã bị người hàng xóm 33 tuổi Jesse Timmendequas lừa vào nhà kho để hãm hiếp và giết chết. Vụ việc này đã khiến công chúng Mỹ phẫn nộ, tương tự như vụ diễn viên hài Hồng Quang Minh và vụ Nguyễn Thanh Dũng ở Campuchia.

Timmendequas lúc đó là một kẻ đã có hai tiền án về tội xâm phạm tình dục trẻ em. Cha mẹ của Megan Kanka đã ngay lập tức vận động không ngừng nghỉ cho một đạo luật có thể giúp trẻ em tránh được những người có tiền án như thế này.

Chỉ trong vòng 89 ngày sau đó, đạo luật mang tên con gái họ đã ra đời và có hiệu lực.

Đạo luật Megan Kanka này cho phép thiết lập một hệ thống đăng ký dữ liệu những thông tin cá nhân của bất kỳ người nào có tiền án về tội ấu dâm, các tội xâm phạm tình dục trẻ em.

Rất nhanh chóng sau đó, các bang khác đều thông qua những đạo luật tương tự và xây dựng nên hệ thống đăng ký ở từng bang. Ngày nay, đa số người Mỹ đều rất quen thuộc với “hệ thống đăng ký dữ liệu theo luật Megan” (Megan’s Law Registry).

Hiện tại, tất cả 50 tiểu bang Hoa Kỳ đều có hệ thống đăng ký dữ liệu Megan với các thông tin khá chi tiết về những người đã từng bị tuyên án và đã thi hành xong án tù cho những tội danh liên quan đến xâm hại tình dục trẻ em.

Từng tiểu bang đều lưu trữ và công bố tên, tuổi, hồ sơ vụ án, thời gian thi hành án, và địa điểm cư trú hiện tại của những người có tiền án đến tất cả cư dân của bang. Có bang công bố địa chỉ cụ thể, có bang chỉ công bố khu vực cư trú theo mã bưu chính (zip code) của họ.

Phụ huynh có thể truy cập dữ liệu của hệ thống trên mạng để xem khu vực xung quanh nơi họ cư trú hay trường học của con cái có những người mang tiền án sinh sống hay không.

Tính đến ngày 31/3/2016, Mỹ có tổng cộng hơn 800 ngàn người bị bêu tên trên các hệ thống này.

Năm 2006, Tổng thống George W. Bush ký và ban hành đạo luật Bảo vệ an toàn trẻ em Adam Walsh (The Adam Walsh Child Protection and Safety Act). Luật Adam Walsh ra đời cũng vì một cái chết thương tâm của một nạn nhân khác, cô sinh viên 22 tuổi Dru Sjodin.

Cô Dru đã bị Alfonso Rodriguez, Jr. bắt cóc và giết chết. Rodriguez, Jr. là một người từng có tiền án xâm hại tình dục ở một tiểu bang khác, chứ không phải ở bang North Dakota – nơi cô Dru theo học, sinh sống, và cũng là nơi án mạng xảy ra. Do đó, trong hệ thống đăng ký dữ liệu Megan của North Dakota không có thông tin của Rodriguez, Jr. Dư luận đặt ra yêu cầu xây dựng một hệ thống đăng ký liên bang.

Đạo luật Adam Walsh đã xây dựng một hệ thống đăng ký liên bang dưới sự giám sát của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ. Thông tin của những người có tiền án về những tội liên quan đến xâm phạm tình dục trẻ em từ tất cả các bang sẽ được lưu trữ cũng như cung cấp cho người dân khắp cả nước.

Tháng 2 năm 2016, Tổng thống Barack Obama ký và ban hành Đạo luật Megan Quốc tế (International Megan’s Law to Prevent Child Exploitation and Other Sexual Crimes Through Advanced Notification of Traveling Sex Offenders).

Theo luật này, những công dân Mỹ từng có tiền án về các tội tình dục liên quan đến trẻ em trước khi rời Mỹ đến thăm một quốc gia khác phải thông báo với cơ quan chức trách ít nhất là 21 ngày. Ngoài ra, Hoa Kỳ cũng sẽ đưa thông tin của những người này đến nơi mà họ dự định đến, cũng như sẽ dán một loại ký hiệu riêng biệt trên hộ chiếu của họ.

Tương tự, Hoa Kỳ cũng có thể đòi hỏi thông tin từ các chính phủ về những công dân nước ngoài có tiền án xâm phạm trẻ em trước khi họ đến Mỹ.

Vi phạm quyền con người của những ai có tiền án?

Nhiều tổ chức nhân quyền tại Mỹ lập tức lên án Đạo luật Megan Quốc tế năm 2016.

Theo tổ chức Human Rights Watch (HRW) có trụ sở đặt tại New York, các đạo luật Megan của các tiểu bang và đạo luật liên bang Adam Walsh đã có những dấu hiệu vi phạm quyền con người của những người có tiền án vì một số lý do sau:

1. Tất cả những người nằm trong hệ thống dữ liệu Megan đã thi hành xong bản án và đã trả giá cho hậu quả của hành vi mình gây ra theo luật hình sự. Việc họ bị bắt buộc đăng ký vào hệ thống là tiếp tục trừng phạt họ cho đến cuối đời.

2. Không phải tất cả những người bị bắt buộc đăng ký trên các hệ thống dữ liệu Megan đều là những kẻ phạm tội nguy hiểm. Có những người chỉ vì trót quan hệ tình dục với bạn gái khi cả hai đều dưới tuổi vị thành niên (là một tội hình sự ở tất cả các bang) nhưng cũng nằm trong cùng một hệ thống đăng ký.

3. Tất cả thông tin đều nằm trên mạng và bất kỳ ai cũng có thể truy cập những dữ liệu này nếu họ có kết nối Internet. Đây là một vi phạm rất lớn đến quyền riêng tư của những người này. Ngoài ra, điều đó cũng có thể khiến những người có tiền án trở thành nạn nhân của những vụ việc sách nhiễu và hành hung.

4. Các thành phố cũng ban hành những điều luật riêng yêu cầu những người có tên trong hệ thống dữ liệu Megan phải sống cách xa các khu dân cư, trường học một khoảng cách nhất định. Việc này ảnh hưởng đến quyền tự do cư trú của họ và khiến cho họ gặp trở ngại, khó khăn khi tái hòa nhập xã hội trong việc tìm kiếm công việc và nhà ở.

Còn theo tổ chức California Reform Sex Offender Laws, đạo luật Megan Quốc tế năm 2016 là vi hiến khi yêu cầu Bộ An ninh Nội địa (Homeland Security) và Bộ Tư pháp dán nhãn hộ chiếu của những người từng có tiền án và đòi hỏi những người này phải thông báo trước cho cơ quan chức năng khi họ muốn rời nước Mỹ.

Chủ tịch của tổ chức này, luật sư Janice Bellucci, cho biết họ đang xem xét khả năng khởi kiện chính phủ Mỹ (vì đã ban hành một đạo luật vi hiến) khi trả lời phỏng vấn của báo Washington Post vào tháng 2, 2016.

Cuộc tranh cãi giữa việc bảo vệ trẻ em và quyền con người của những người có tiền án về các tội ấu dâm và xâm phạm tình dục trẻ em vốn chưa bao giờ có hồi kết ở Mỹ, nay lại càng gay gắt hơn.

Tài liệu tham khảo:

• Court: Jesse Timmendequas, Man Convicted Of Killing Megan Kanka, Can Continue Appeal
• US: Sex Offender Laws May Do More Harm Than Good
• The Dru Sjodin National Sex Offender Public Website (NSOPW)
• Bill to mark sex offender passports raises ire of criminal justice advocacy group
• Number of Registrants Reported by State/Territory