Tuần tin: Vương Đình Huệ, Võ Văn Thưởng ‘hạ cánh’ chưa an toàn
Các sự kiện nổi bật: * Kỷ luật ông Vương Đình Huệ; tạm hoãn xử lý ông Võ Văn Thưởng * Việt
Trên khán đài trong trận bóng đá kết hợp diễu hành truyền thống giữa hai trường đại học lớn ở Thái Lan Chulalongkorn và Thamasat hôm qua, 3/2, hình nộm vị Phó Thủ tướng Thái Lan đeo đồng hồ xịn được diễu qua khán đài, với khẩu hiệu in trên tay: “Trả bạn rồi!”
Trong nhiều tháng qua, Phó Thủ tướng Thái Lan, Bộ trưởng Quốc phòng Prawit Wongsuwan ở tâm bão của dư luận khi báo chí phanh phui ông từng đeo ít nhất 25 chiếc đồng hồ siêu sang trong các dịp khác nhau. Trong đó tờ Bangkok Post từng ước tính trị giá của chúng khoảng 39,5 triệu bath (tương đương hơn 28 tỷ đồng), trong đó có 11 chiếc Rolex, tám chiếc Patek Philippes, ba chiếc Richard Milles, hai chiếc Audemars Pigues và một chiếc A. Lange & Sohne.
Số đồng hồ này không được ghi trong thống kê tài sản chính thức của ông. Trong cuộc gặp gỡ báo giới gần đây, tướng Prawit giải thích 25 chiếc đồng hồ mình đeo là… mượn của bạn bè và thỉnh thoảng đeo. Prawit là vị tướng cao cấp số hai trong chính quyền quân đội Thái Lan, sau Thủ tướng Prayut Chan-o-cha.
Phó Thủ tướng Thái Lan Prawit Wongsuwan và những món trang sức xa xỉ của ông. Ảnh: Bangkok Post.
Giới học thuật, xã hội dân sự và báo chí Thái Lan đồng loạt lên tiếng về những món đồ xa xỉ này trong nhiều tháng qua, nhưng vấp phải sự kiểm duyệt gắt gao của chính quyền quân đội. Phản ứng dữ dội này của trí thức Thái Lan là hành động kéo theo sau khi chính quyền quân đội Thái cấm người dân tụ tập từ năm người trở lên, bắt giữ trí thức, nhà hoạt động, kiểm duyệt báo chí và bỏ tù những người lên tiếng trên mạng xã hội, và liên tục thất hứa về kỳ bầu cử dân chủ sau khi đảo chính năm 2014.
Trước ngày diễn ra trận bóng đá truyền thống và diễu hành của hai trường Thamasat và Chulalongkorn, giới học thuật ở Thái liên tục nghe những cấm cản không được nhắc đến “vị tướng đồng hồ xịn” trong chương trình.
Tuy nhiên, trong chương trình diễn ra tại Bangkok ngày 3/2/2018, “tướng đồng hồ” được xuất hiện rầm rộ trong mọi màn diễn trên sân.
Ảnh: The Nation.
Hình nộm ông do hàng chục sinh viên khênh qua khán đài sân vận động được làm diễu nhại theo kiểu một người đàn ông mặc áo đi biển sơ mi Hawaii (Prawit từng “đi họp” ở Hawaii trên một chuyến bay riêng trị giá 822.000 đô-la Mỹ), tay che mặt và đeo… đồng hồ Mickey. Người đàn ông không có mặt mà chỉ là hình vuông.
Ảnh: The Nation.
Trong một tấm ảnh khác, hình nôm ông… cởi trần, với dòng chữ in trên tay “trả bạn rồi” – nhắc lại câu trả lời gây phẫn nộ với người Thái trong tháng qua.
Ảnh: The Nation.
Ảnh: The Nation.
Cũng trong lễ diễu hành lần này, sinh viên hai trường đưa qua khán đài biểu tượng của Hiến pháp Thái, lột dần từng phần, và để lộ trong đó là hình nộm… Thủ tướng Prayut Chan-o-cha – ý chỉ một người đã đứng trên và thao túng cả hiến pháp.
Ảnh: Bangkok Post.
Một hình nộm khác phê phán Thái Lan đã chi quá nhiều tiền cho quân sự, mua vũ khí, máy bay, tàu ngầm, và chi rất nhỏ giọt, đẩy y tế công rơi vào khốn khó, nhất là ở các bệnh viện vùng xa.
Thammasat là trường đại học nổi tiếng về Luật, Chính Trị và Khoa học xã hội tại Thái Lan. Chulalongkorn là trường chuyên về khoa học công nghệ, y tế và là đại học hàng đầu Thái Lan.
Trước trận bóng ngày 3/2 vài ngày, trong một diễn biến khác, giám đốc trung tâm khảo sát của Học viện Quốc gia về Quản trị Phát triển (Nida) Arnond Sakworawich từ chức vì ông bị ngăn cản công bố kết quả khảo sát ý kiến người dân về việc sở hữu đồng hồ của Phó Thủ tướng Prawit.
Ông nói khi từ chức: “Tự do học thuật và danh dự là điều quan trọng nhất với tôi.”
“Tôi tôn vinh tự do học thuật và giá trị đạo đức. Không có những điều đó, chẳng còn lý do gì để tôi ở lại Nida Poll, nơi có nghĩa vụ thể hiện trung thực và mạnh mẽ ý kiến của người dân. Tôi sẽ không bao giờ phản bội người dân và những điều đúng đắn.”
Giới trí thức Thái Lan – sau nhiều năm được hưởng thụ nền dân chủ tương đối tiến bộ – trở thành cái nôi của luật học, đấu tranh ôn hòa và đòi hỏi sự tự do trong biểu đạt, tự do trong phê phán chính quyền.
Ảnh: Getty Images.
Năm 2016, sinh viên trường đại học Chulalongkorn được giới truyền thông cả thế giới chú ý khi họ mời lãnh đạo phong trào Dù vàng Hong Kong Joshua Wong đến giao lưu tại trường. Joshua Wong bị bắt giữ và trục xuất ngay tại sân bay Suvarnabumi trong cùng ngày. Nhưng đêm ấy, trong khán phòng của Đại học Chulalongkorn, sinh viên vẫn tập trung chật khán phòng để trò chuyện cùng Joshua Wong giao lưu qua màn hình Skype sau buổi chiều bị trục xuất.
Tình trạng kiểm duyệt gắt gao, can thiệp vào tự do học thuật ở Thái Lan tiếp tục diễn ra tồi tệ hơn từ sau năm 2014. Hàng trăm cuộc biểu tình của sinh viên bị dẹp, những thảo luận học thuật, phê phán bị yêu cầu ngừng diễn ra. Phát ngôn của giáo sư và sinh viên hai trường Chulalongkorn và Thammasat bị giám sát chặt chẽ. Trước đó, trong cuộc diễu hành truyền thống năm 2017 và 2016, lực lượng an ninh đã được sử dụng để xé băng rôn, giật khẩu hiệu của sinh viên.