Xã hội dân sự và phát triển quốc gia - Kỳ 1: Vốn xã hội
🎧Mời bạn nghe bản audio của bài này:Xã hội dân sự và phát triển quốc gia - Kỳ 1:
Công chúa Ubolratana của Thái Lan, con gái cả của cố quốc vương Rama IX, vừa mới tuyên bố bà chấp thuận trở thành ứng cử viên thủ tướng đại diện cho đảng Thai Raksa Chart, tờ Nikkei đưa tin.
Đây là hành động được cho là vô tiền khoáng hậu, khi cuộc bầu cử ngày 24/3 tới đang đến gần.
Lần đầu tiên kể từ khi Thái Lan trở thành một nền quân chủ lập hiến vào năm 1932, có một thành viên của hoàng gia tham gia chính trị một cách chính thức, đặc biệt lại là ứng viên thủ tướng. Điều này phá vỡ truyền thống chính trị xưa nay ở Thái Lan.
Nhưng đó không phải là điều vô tiền khoáng hậu duy nhất, một điều nữa cũng thú vị không kém diễn ra trong thời gian này, đó là việc thủ tướng đương nhiệm, Prayuth Chan O-cha tiếp tục chạy đua cho chức thủ tướng ở kì bầu cử tới. Đương kim thủ tướng hiện tại vốn là một tướng quân đội. Ông trở thành thủ tướng sau khi lãnh đạo cuộc đảo chính năm 2014, lật đổ chính phủ của bà Yingluck Shinawatra.
Theo thông lệ, sau mỗi kì đảo chính, phe quân đội sẽ triệt thoái về các doanh trại và để cho người dân bầu lên chính phủ mới thông qua tổng tuyển cử. Các tướng quân đội sẽ không tham gia chính trị. Tuy vậy, sau cuộc đảo chính năm 2014, ông từ chối trở về doanh trại, thay vào đó, ông khoác lên mình bộ complet và trở thành một chính trị gia. Việc Thủ tướng Prayuth tiếp tục tranh cử đã phá bỏ thông lệ quân đội không tham chính đã có từ lâu ở Thái Lan.
Hiến pháp hiện hành của Thái Lan quy định, thủ tướng sẽ được Thượng viện bầu. Và điều thú vị là, khác với Hạ viện vốn do cử tri bầu trực tiếp, thành viên của Thượng viện sẽ được Quân đội Hoàng gia chỉ định. Những tưởng với lợi thế này thì Thủ tướng Prayuth, thuộc phe quân đội, sẽ dễ dàng giữ được ghế thủ tướng của mình. Thế nhưng, với việc Công chúa Ubolratana ra tranh cử, điều này trở nên không chắc chắn bởi văn hóa chính trị ở Thái Lan từ trước tới nay luôn đặt hoàng gia lên trên hết.
Chuyện chưa dừng lại ở đó, Công chúa 67 tuổi Ubolratana ra tranh cử đại diện cho đảng Thai Raksa Chart, vốn là chính đảng có thiên hướng ủng hộ cựu thủ tướng Thaksin Shinawatra, vị thủ tướng nổi tiếng bị lật đổ trong một cuộc đảo chính vào năm 2006. Phe quân đội vốn kị giơ gia đình Shinawatra. Hai cuộc đảo chính gần đây nhất đều nhằm mục đích lật đổ chính quyền của các thành viên gia tộc này.
Công chúa Ubolratana sinh năm 1951 tại Thuỵ Sĩ, nơi vua cha đang theo học vào thời điểm đó. Bà từng từ bỏ địa vị hoàng gia khi kết hôn với một người Mỹ vào năm 1972 nhưng trở lại hoàng gia sau khi ly hôn. Bà có bằng cử nhân ngành hoá sinh của Học viện Công nghệ Massachusetts (MIT) nổi tiếng của Mỹ. Trong số ba người con của bà, một người chết trong đợt sóng thần năm 2004, hai người con gái còn lại hiện đang sống ở Mỹ.