Điểm tin: Việt Nam xếp hạng 175/180 về tự do báo chí, Mỹ xếp thứ 45

Bạn đang đọc bài điểm tin hàng ngày của Luật Khoa. Bản tin này được cập nhật ba lần mỗi ngày, vào lúc 8:00, 13:00 và 18:00. Mọi ý tưởng, phản hồi xin gửi vào địa chỉ email bbt@luatkhoa.org.

ĐIỂM TIN 18:00

Việt Nam xếp hạng 175/180 về tự do báo chí, Mỹ xếp thứ 45

Cập nhật lúc 18:00 – Giờ Việt Nam.

Chuyện Việt Nam xếp gần cuối trong bảng xếp hạng tự do báo chí thế giới của tổ chức Phóng viên Không Biên giới (RSF) vốn không phải chuyện lạ. Trong bảng xếp hạng 2020 mới công bố, thứ hạng của Việt Nam là 175/180, tăng  một bậc so với năm trước và vẫn nằm trong số những nước đàn áp báo chí khốc liệt nhất thế giới.

Có mấy điểm đáng chú ý:

• Bloggers và nhà báo độc lập bị truy bức bằng nhiều hình thức, trong đó có cả vũ lực của công an mặc thường phục.
• Chính quyền sử dụng Bộ luật Hình sự để trừng phạt nhà báo.
• Chính quyền tăng cường đàn áp trong ba năm ông Nguyễn Phú Trọng nắm quyền lãnh đạo Đảng Cộng sản.
• Ít nhất 25 nhà báo và blogger đang bị giam cầm.
• Chính quyền sử dụng lực lượng an ninh mạng để bảo vệ chế độ và tấn công giới bất đồng chính kiến.
• Với Luật An ninh mạng có hiệu lực từ năm 2019, các công ty công nghệ nước ngoài bị yêu cầu lưu dữ liệu người dùng ở Việt Nam và cung cấp cho nhà chức trách khi có yêu cầu.

Mỹ, quốc gia được nhiều người Việt Nam quan tâm, xếp thứ 45, tăng ba bậc so với năm ngoái. Đáng chú ý, báo cáo của RSF nói: “Tự do báo chí ở Hoa Kỳ tiếp tục chịu tổn thất trong năm thứ ba cầm quyền của Tổng thống Donald Trump. Các vụ bắt giữ, hành hung, phỉ báng và sách nhiễu nhà báo tiếp tục xảy ra trong năm 2019, mặc dù số nhà báo bị bắt giữ và hành hung giảm nhẹ so với năm trước.”

“Một phần của hiện tượng này là Tổng thống Trump và các cộng sự ở chính quyền liên bang thể hiện ra rằng Hoa Kỳ không còn bảo vệ tự do báo chí trong nước lẫn ở nước ngoài nữa. Thái độ chống báo chí đầy nguy hiểm này ảnh hưởng đến cả chính quyền địa phương, các định chế xã hội và công chúng Mỹ nói chung”, báo cáo cho biết.

RSF chỉ ra mấy điểm đáng lưu ý sau:

• Tháng 3/2019, một tài liệu mật bị rò rỉ tiết lộ rằng chính quyền Mỹ sử dụng một cơ sở dữ liệu bí mật theo dõi các nhà báo, nhà hoạt động và những người mà cơ quan biên phòng cho rằng không nên được đặt câu hỏi [cho chính quyền] sau khi họ đã đi qua một số trạm kiểm soát dọc biên giới Mỹ – Mexico.
• Bộ Tư pháp Mỹ khởi tố nhà sáng lập Wikileaks Julian Assange theo đạo luật gián điệp có từ thời Thế Chiến I.
• Chính quyền Mỹ ngăn trở các nhà báo tiếp cận và chất vấn quan chức Nhà Trắng. Lần gần nhất Thư ký Báo chí Nhà Trắng tổ chức họp báo hàng ngày là tháng 3/2019.

Tình hình đại dịch COVID-19 cho đến tối nay có gì mới?

Cập nhật lúc 18:00 – Giờ Việt Nam.

• Thống kê của Đại học John Hopkins, Hoa Kỳ, cho biết cho đến 17:57 (giờ Việt Nam) đã có 2.578.930 người nhiễm coronavirus trên toàn thế giới và con số tử vong là 178.096.
• Cho đến 17:30, Bộ Y tế Việt Nam chưa công bố thêm ca mới nào. Số ca nhiễm vẫn dừng ở 268 và chưa có ca tử vong nào được công bố. Đây có thể sẽ là ngày thứ sáu liên tiếp Bộ Y tế không công bố thêm ca nào.

ĐIỂM TIN 13:00

CDC Mỹ cảnh báo đợt dịch mùa đông có thể sẽ còn thảm khốc hơn rất nhiều

Cập nhật lúc 13:00 – Giờ Việt Nam.

Giám đốc Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) Robert Redfield vừa lên tiếng cảnh báo hôm thứ Ba vừa qua là đợt bùng dịch thứ hai ở Mỹ vào mùa đông tới sẽ còn thảm khốc hơn rất nhiều so với đợt dịch hiện nay, theo Washington Post. Đây là những gì ông nói:

• “Chúng ta sẽ cùng lúc có dịch cúm mùa và dịch coronavirus”.
• Có hai dịch bệnh cùng lúc sẽ khiến hệ thống y tế quá tải một cách không thể tưởng tượng được.

Ông khuyên:

• Trong mấy tháng tới, cần chuẩn bị cho những gì sẽ xảy ra, bao gồm nhấn mạnh tầm quan trọng của việc hạn chế tiếp xúc xã hội cũng như nâng cao năng lực xét nghiệm và phát hiện những người có tiếp xúc với người bệnh. Như vậy sẽ tránh các ca nhiễm mới bùng phát thành dịch bệnh.
• Cần nâng cao nhận thức của người dân về những gì sẽ xảy ra trong mùa đông và tầm quan trọng của việc tiêm ngừa cúm.
• Khi được hỏi về các cuộc biểu tình đòi bỏ lệnh phong tỏa ở các bang và lời kêu gọi “giải phóng” của Tổng thống Donald Trump, ông nói “nó không giúp ích gì cả”.

TT Trump sẽ ban hành lệnh cấm nhập cư trong 60 ngày với những người muốn định cư ở Mỹ

Cập nhật lúc 13:00 – Giờ Việt Nam.

Hôm thứ Ba (giờ Mỹ), Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ ban hành một lệnh cấm nhập cư kéo dài 60 ngày đối với những ai muốn định cư ở Mỹ, một nỗ lực được ông cho là để bảo vệ công ăn việc làm của người Mỹ trong bối cảnh đại dịch COVID-19, theo Reuters.

Ông dự kiến ký ban hành sắc lệnh này trong hôm nay, thứ Tư. Đối tượng áp dụng sẽ là những người đang nộp hồ sơ xin thẻ xanh (green card – thẻ cư trú vĩnh viễn).

Ông nói có thể có một số ngoại lệ, và ông cũng có thể gia hạn lệnh cấm này thêm 60 ngày hoặc lâu hơn.

Quyết định này có thể sẽ bị một số tổ chức, cá nhân kiện ra tòa.

Cảnh sát trưởng Hong Kong cảnh báo về “khủng bố địa phương”

Cập nhật lúc 13:00 – Giờ Việt Nam.

Cảnh sát trưởng Hong Kong John Lee hôm nay cho biết đặc khu này đang đối mặt với nguy cơ “khủng bố địa phương” (home-grown terrorism) sau khi cảnh sát lập hồ sơ phát hiện hàng loạt vật liệu nổ, theo Reuters.

Vụ gần nhất là một thiết bị nổ tự chế được gửi đến các sở cảnh sát qua đường bưa điện và có khả năng gây chấn thương cho bất kỳ ai trong khoảng cách một mét.

Hiện chưa rõ những vụ việc này có liên quan đến phong trào biểu tình chống chính quyền ở Hong Kong năm ngoái hay không.

Hôm 18/4, cảnh sát Hong Kong đã bắt 15 nhà hoạt động dân chủ vì tổ chức và tham gia các cuộc biểu tình vào năm ngoái.

ĐIỂM TIN 8:00

Tiểu bang Missouri kiện Trung Quốc vì đại dịch COVID-19

Cập nhật lúc 18:00 – Giờ Việt Nam.

Tiểu bang Missouri, Hoa Kỳ là tiểu bang đầu tiên nộp đơn kiện Trung Quốc vào ngày thứ Ba 21/4/2020 (giờ Mỹ) tại một tòa án liên bang. Đơn kiện này cáo buộc Trung Quốc phạm tội tắc trách (cùng với một số tội khác) liên quan đến vấn đề lây nhiễm coronavirus gây thiệt hại đến tiểu bang Missouri và người dân tại đây.

Ngoài ra, trong những ngày vừa qua, có một số công ty và doanh nghiệp Mỹ cũng đã nộp đơn kiện Trung Quốc.

Tuy nhiên, Giáo sư Luật Tom Ginsburg tại Đại học Chicago cho biết những vụ án này có thể sẽ không đi tới đâu vì các nước khác sẽ viện dẫn chủ quyền quốc gia và tòa án Mỹ không có thẩm quyền phán xét họ. Giáo sư Luật Chimène Keitner của trường Luật Hastings, UC San Francisco cũng nói rằng việc thưa kiện Trung Quốc chỉ có thể được đưa ra tại một phiên tòa quốc tế.

Giáo sư Ginsburg cho rằng, việc một tiểu bang như Missouri đâm đơn kiện Trung Quốc có thể được xem một hành động nhằm kiếm phiếu cử tri cho cuộc bầu cử vào tháng 11/2020 tại Mỹ.

Thử nghiệm thuốc kí ninh ở Mỹ: Không hiệu quả

Cập nhật lúc 18:00 – Giờ Việt Nam.

Theo AP, một thử nghiệm với 368 bệnh nhân COVID-19 tại các bệnh viện dành cho các cựu chiến binh ở bang Virginia về việc sử dụng thuốc chống sốt rét (vốn luôn được Tổng thống Donald Trump ủng hộ cho việc chữa trị bệnh này) đã công bố kết quả hôm thứ Ba, 21/4/2020.

Theo đó, sử dụng thuốc chống sốt rét không giúp ích gì để cải thiện tình trạng của những bệnh này.

Các nhà nghiên cứu còn cho biết, dùng thuốc chống sốt rét khiến bệnh nhân tử vong cao hơn nếu so sánh với những ca không dùng. Kết quả của cuộc thử nghiệm này chỉ được đăng tải tại một trang mạng dành cho các nhà nghiên cứu, và vẫn chưa được các nhà khoa học khác bình duyệt.

Tình hình đại dịch COVID-19 cho đến sáng nay có gì mới?

Cập nhật lúc 18:00 – Giờ Việt Nam.

• Theo Đại học John Hopkins, Hoa Kỳ, cho đến 7:00 ngày 22/4/2020 trên thế giới đã có 2.560.504 người bị nhiễm coronavirus và 176.984 ca tử vong. Con số người bệnh đã tăng nhanh trong những ngày vừa qua. Trong vòng 75 ngày từ khi phát hiện dịch bệnh COVID-19 thì đã có báo cáo về 500.000 ca nhiễm bệnh. Tuy nhiên, chỉ trong sáu ngày vừa qua, chúng ta lại có thống kê với 500.000 người bệnh mới. Trong tháng 4/2020, ước lượng rằng có 70.000 người bệnh được báo cáo mỗi ngày.

• Tổng số người bệnh tại Việt Nam theo Bộ Y tế vẫn là 268 và cũng không có ca tử vong nào.

• Vào ngày 11/5/2020, học sinh tiểu học tại Pháp sẽ đi học trở lại, theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục Pháp, Jean-Michel Blanquer, trong một buổi họp Quốc hội vào ngày thứ Ba, 21/4/2020. Các lớp học sẽ không có quá 15 học sinh để giảm khả năng lây lan của coronavirus. Học sinh tiểu học sẽ đến trường trước, và vào tuần sau đó, học sinh của các lớp lớn hơn sẽ bắt đầu vào học. Ngoài ra, những thủ tục về y tế cũng được đưa ra áp dụng và nếu không đáp ứng được thì các trường học sẽ không được mở cửa trở lại.

• Một đạo luật ân xá vừa được thông qua tại Mexico hôm thứ Ba đã cho phép những tù nhân phạm những tội không dùng vũ lực (non-violent crimes) được thả ra sớm hơn thời hạn vì lý do coronavirus có thể sẽ lây lan nhiều hơn trong thời gian sắp tới. Tổng thống Mexico, ông Manuel Lopez Obrador, đã ca ngợi điều luật này là một điều nhân bản vì có thể trả tự do cho những người không nguy hiểm cho xã hội.

• Một tỉnh nằm ở phía Tây Bắc Trung Quốc đã báo cáo có người lại nhiễm bệnh COVID-19 sau hơn ba tuần không có ca bệnh mới, theo Reuters. Trung Quốc cảnh báo người dân không nên đi du lịch ra nước ngoài khi tình hình dịch bệnh trên toàn thế giới vẫn đang lây lan rộng như hiện nay. Đối với công dân đã ở nước ngoài, Trung Quốc cũng khuyên họ không nên đi du lịch qua biên giới các nước.
• Hai phe chính trị tại Venezuella, là những người ủng hộ Tổng thống Nicolas Maduro và nhóm theo thủ lĩnh đối lập Juan Guaido, đã có một số cuộc họp mặt bí mật để bàn về phương pháp đối phó với COVID-19, theo Reuters. Hai bên bắt đầu bàn làm sao để quốc gia vượt qua coronavirus khi giá dầu thô bị giảm và chính phủ Hoa Kỳ đang áp dụng những phương pháp trừng phạt để ép Tổng thống Maduro từ chức.

Thượng viện Mỹ khẳng định Nga đã giúp ông Donald Trump thắng cử năm 2016

Cập nhật lúc 8:00 – Giờ Việt Nam.

Một bản báo cáo lưỡng đảng tại Thượng viện Hoa Kỳ vừa được công bố vào ngày thứ Ba, 21/4/2020 (giờ Mỹ) khẳng định Nga đã giúp ông Donald Trump thắng cử vào năm 2016.

Theo đó, Cục Tình báo Trung ương (CIA) và Cục Điều tra Liên bang (FBI) đã đưa ra những nguyên do rõ ràng và xác thực để khẳng định Tổng thống Nga Vladimir Putin đã tìm cách hạ uy tín bà Hillary Clinton và quảng bá cho chiến dịch tranh cử của ông Donald Trump.

Thượng viện Hoa Kỳ hiện do Đảng Cộng hòa của TT Donald Trump chiếm đa số.