Xã hội dân sự và phát triển quốc gia - Kỳ 1: Vốn xã hội
Từ lúc chính thức ngồi vào ghế tổng bí thư, ông Tô Lâm đã có một số diễn ngôn đưa
Chính quyền thúc người dân tố cáo nhau thì giỏi lắm.
Trang Facebook Thông tin Chính phủ vừa công bố một đường dây nóng để phản ánh “hành vi lợi dụng dịch bệnh để thu lợi bất chính ở TPHCM”. [1] Chỉ sau hơn một tiếng đồng hồ, bài đăng này nhận được hơn 5 nghìn “like” và hơn 600 lượt chia sẻ.
Dưới phần bình luận, trang này còn thông báo chu đáo là đường dây này được thành lập dựa trên văn bản nào (1499/QLTT-NVTH), của ai (Cục Quản lý Thị trường TP. Hồ Chí Minh và Cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo Chống Buôn lậu, Gian lận Thương mại và Hàng giả TP), ra đời nhằm mục đích gì (nhằm đảm bảo cung cầu hàng hóa, bình ổn thị trường; chống các hành vi đầu cơ, găm hàng và vi phạm pháp luật trong tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp). Thông báo này kèm theo số điện thoại cụ thể, dặn dò người dân nhớ lưu lại để gọi khi cần.
Nhiều người thấy vậy liền cảm thán trong bình luận rằng “cảm ơn chính quyền luôn chăm lo cho dân!” và bắt đầu tố cáo các trường hợp người bán tăng giá hàng hóa ở địa phương mình.
“Cho thêm đường dây nóng ở Đồng Nai đi ạ”, một bình luận viết.
“Thêm Long Xuyên An Giang luôn ạ”, một bình luận khác.
“Tốt nhất mỗi tỉnh nên có 1 cái”
“Lên án Bách Hóa Xanh quá trời kìa, lại kiểm tra đi”
“Báo công an bắt hết cho t”
“Hoan hô Chính phủ!”
…
Tôi bỗng có một câu hỏi: Có đường dây nóng nào để người dân phản ánh những trường hợp họ bị chính cơ quan công quyền bắt nạt không?
Khi lệnh giãn cách xã hội đang được ban bố ở nhiều nơi, ngày càng có nhiều vụ việc cho thấy công an, dân phòng, những người được giao nhiệm vụ kiểm soát an ninh đang sử dụng danh nghĩa chống dịch để hà hiếp người dân.
Ở Thủ Đức, có video quay lại cảnh một nhóm người được cho là công an cầm theo dùi cui xông vào nhà dân tịch thu đồ đạc. [2]
Ở Gò Vấp, có văn bản chỉ đạo các “đồng chí” phải đạt chỉ tiêu xử phạt vi phạm quy định chống dịch 20 ca một ngày. [3]
Ở Long An, khi một cô bé ôm mèo đi chữa bệnh khóc òa lên năn nỉ cho qua trạm kiểm soát, cô không chỉ bị phạt, mà còn bị chính viên công an miệng thì chế nhạo, tay thì quay phim lại để đăng lên TikTok. [4]
Có đường dây nóng nào để những người bị hiếp đáp như vậy gọi vào để phản ánh không? Không có. Họ chỉ có thể khóc than trên mạng, mà khóc than trên mạng cũng có thể bị phạt như thường.
Tôi không có ý nói rằng cái đường dây nóng mà trang Thông tin Chính phủ chia sẻ ở trên là vô nghĩa. Có những người có ý đồ trục lợi, tăng giá trong dịch bệnh thật, có những người khác phải chịu tình cảnh ức hiếp này thật, nhưng nói cho cùng, tình trạng này xuất phát từ các biện pháp phong tỏa để chống dịch, các lệnh cấm gây lũng đoạn thị trường.
Chính quyền ngăn sông cấm chợ, làm đứt gãy nguồn cung, rồi khi không điều tiết được nữa, họ cho Cục Quản lý Thị trường xuất hiện như những vị anh hùng tiêu diệt kẻ xấu dám tăng giá để trục lợi. Mà kẻ xấu ở đây là ai? Là dân.
Nhìn qua thì tưởng là nhà nước phụ mẫu, chăm lo cho dân, nhưng nhìn kỹ lại, bạn sẽ thấy có những hành vi sai trái khác của chính quyền rõ ràng là đang bị phớt lờ.
Cho tôi hỏi, nếu quan chức chính quyền là kẻ xấu thì dân báo cáo ai?
Nếu bị chính công an hà hiếp thì tôi gọi vào đường dây nóng nào?
Không có câu trả lời. Các ông các bà thúc người dân đấu tố lẫn nhau thì nhanh lắm.
Bạn có những trải nghiệm trong mùa dịch muốn chia sẻ? Hãy gửi cho chúng tôi tại đây.
Chú thích:
1. Facebook Thông tin Chính phủ, (2021, July 14) https://www.facebook.com/thongtinchinhphu/posts/4147548155322340
2. Facebook Phạm Minh Vũ, (2021, July 13). https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=893082054884278&id=100025474742676
3. Hoàng T. (2021, July 13). UBND quận Gò Vấp giải thích về văn bản có nội dung chỉ tiêu xử phạt của phường 6. https://nld.com.vn. https://nld.com.vn/thoi-su/ubnd-quan-go-vap-giai-thich-ve-van-ban-co-noi-dung-chi-tieu-xu-phat-vi-pham-chi-thi-16-cua-phuong-6-20210713160954384.htm
4. Lê H. (2021, July 13). Xôn xao clip cô gái bật khóc xin đi chữa bệnh cho mèo bị người ở chốt kiểm soát dịch mỉa mai. aFamily. https://afamily.vn/nu-sinh-bat-khoc-xin-dua-meo-di-chua-benh-nhung-bi-nguoi-o-chot-kiem-dich-mia-mai-bat-dong-phat-chu-meo-da-chet-can-bo-truc-chot-quay-clip-noi-gi-20210713183418947.chn