Năm mới, người cũ. Lại là tôi, Trịnh Hữu Long, tổng biên tập của Luật Khoa.
Mến chúc bạn và những người thân yêu một năm tốt lành! Luật Khoa vẫn ở đây, háo hức hơn bao giờ hết để bắt đầu một năm mới cùng bạn. Và chúng tôi cần nghe ý kiến của bạn.
Khi nhóm bốn người chúng tôi khởi sự Luật Khoa hơn bảy năm trước, chúng tôi biết cơm áo không đùa với ký giả. Nói lại bảo kể khổ, nhưng Đoan Trang và tôi đã có những năm tháng làm báo khá chật vật trước đó ở Hà Nội, và nhìn quanh làng báo cả chính thống lẫn phi chính thống, chúng tôi thấy cảnh nghèo. Nhiều ký giả dấn thân, nhiều trang báo cực kỳ có giá trị đã vật lộn trong cái nghèo, đến nỗi nhiều người bỏ nghề, nhiều báo đóng cửa. Bởi vậy nên khi lập ra Luật Khoa, chúng tôi không muốn đi vào vết xe đổ đó. Dù lý tưởng của chúng ta có cao đẹp đến đâu thì bài toán thực tế là không có tiền thì gần như không thể làm gì đến nơi đến chốn cả.
Đó là lý do chúng tôi đi xin tài trợ từ cả các tổ chức phi chính phủ lẫn từ độc giả để có ngân sách hoạt động. Sau nhiều năm xoay xở với các con số khiêm nhường, 2021 là năm đầu tiên ngân sách của Luật Khoa đạt đến khoảng 200.000 USD (xấp xỉ 4,5 tỷ đồng). Bước khởi đầu đó là trên cả tuyệt vời và chúng tôi rất cảm ơn các bạn đã ủng hộ Luật Khoa.
Nay bài toán của chúng tôi khó hơn và mới mẻ hơn. Số tiền 4,5 tỷ đồng nghe có vẻ lớn với một cá nhân, nhưng lại không lớn với một tờ báo có quy mô trên 10 nhân viên, nhất là khi tờ báo đó theo đuổi báo chí chất lượng cao và muốn chi trả thù lao xứng đáng cho các tác giả.
Luật Khoa đã qua giai đoạn khởi nghiệp. Nếu vận hành như một doanh nghiệp thì đã đến lúc nó phải bắt đầu các vòng gọi vốn mới để mở rộng hoạt động. Nhưng với tư cách là một tổ chức phi chính phủ, chúng tôi không thể gọi vốn vài trăm ngàn đô, vài triệu đô một lúc như bạn thường thấy với nhiều công ty khởi nghiệp. Còn xin tài trợ thì nếu may mắn mỗi năm chỉ tăng được một chút, 10% là khá, 20% đã là cực kỳ thành công. Mà tiền tài trợ không thể cứ tăng mãi, nó rất có hạn.
Mặc dù Luật Khoa hoàn toàn có thể tiếp tục hoạt động ổn định ở quy mô hiện nay, chúng tôi sẽ không chịu bó buộc với mô hình tài chính này. Năm 2022 sẽ là năm đi tìm và vận hành một mô hình mới.
Ngoài nguồn ngân sách từ tiền tài trợ, chúng tôi đang nghiêm túc cân nhắc mở các hoạt động kinh doanh khác nhau để kiếm lời nuôi tờ báo. Có hai cách:
Tối đa hóa mô hình tổ chức phi lợi nhuận: Kinh doanh dưới pháp nhân Sáng kiến Pháp lý Việt Nam – cơ quan chủ quản của Luật Khoa, một tổ chức phi lợi nhuận đăng ký ở Mỹ và được miễn thuế. Nhưng pháp nhân này chỉ được kinh doanh những mặt hàng phù hợp với sứ mệnh của tổ chức, chẳng hạn báo, sách về pháp luật, chính trị.
Mở công ty: Kinh doanh dưới một công ty hoàn toàn mới đăng ký ở Mỹ (hoặc một nước nào khác nếu cần thiết). Mô hình này không có những hạn chế như mô hình tổ chức phi lợi nhuận.
Thú thực, chúng tôi gần như không có kinh nghiệm gì với việc kinh doanh, nhất là kinh doanh ở nước ngoài. Số vốn có thể bỏ ra ban đầu cũng chỉ vài ngàn đô-la. Nhưng để tờ báo phát triển được về lâu dài thì đó có lẽ là phương án tốt nhất chúng tôi có lúc này.
Cũng giống như cách chúng tôi kêu gọi bạn đóng góp tiền bạc, lần này, chúng tôi cậy nhờ bạn đóng góp ý tưởng kinh doanh. Nếu bạn có ý tưởng, xin hãy hiến kế cho chúng tôi bằng cách hồi âm vào thư này (nếu bạn đang đọc newsletter) hoặc địa chỉ email: editor@mail.luatkhoa.org.
