Toàn cảnh: Tù mù chuyện cấp, đổi giấy phép lái xe

Dù nhiều người dân, đặc biệt ở TP. HCM và Hà Nội, ồ ạt đi làm mới hoặc đổi giấy phép lái xe, nhưng đến nay, ngành giao thông - vận tải và công an vẫn chưa có thông báo chính thức về thời điểm chuyển giao nhiệm vụ cũng như các địa điểm tiếp nhận hồ sơ.

Người dân xếp hàng, mòn mỏi chờ đợi đổi giấy phép lái xe

Những ngày qua, nhiều điểm cấp, đổi giấy phép lái xe (GPLX) ở nhiều địa phương, nhất là tại Hà Nội và TP. HCM bị quá tải. Người dân đến từ sáng sớm, xếp hàng dài chờ tới lượt làm thủ tục.

• Theo báo chí nhà nước, vào ngày 18/2, bất chấp cơn mưa rét, nhiều người có mặt từ 5 - 6 giờ sáng tại điểm cấp, đổi GPLX (quận Ba Đình, Hà Nội). Chỉ trong vài giờ, toàn bộ số thứ tự làm thủ tục đã được phát hết, những người đến sau phải quay lại vào buổi chiều hoặc hôm khác. Thậm chí, có những người đã xếp hàng tới ba ngày để có thể lấy số thứ tự.
  
  Cũng tại địa điểm này, anh Hưng - một người dân đến làm thủ tục - đã trả lời VOV Giao Thông: “Dậy từ 5 giờ sáng đội mưa đến đây làm thủ tục nên rất mệt mỏi. Thứ hai là mất công việc, phải xin nghỉ ở cơ quan. Phải xin nghỉ phép để đi đổi bằng thì thấy bất tiện quá. Đổi cũng phải có lộ trình cho mọi người, tôi nghe thấy thông tin đổi về ngành công an làm nên mọi người mới đi đông như vậy.”
• Nhiều người dân phải chuẩn bị cả thức ăn và nước uống như xôi, bánh mì, nước lọc, v.v. để chống đói khi túc trực ở các điểm đổi GPLX.
• Trong khi đó, ở TP. HCM cũng diễn ra tình trạng “ùn tắc” tương tự. Có nhiều người đi đổi GPLX dù bằng lái vẫn còn hiệu lực trong thời gian dài.
• Hay ở tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Sở Giao thông - Vận tải (GTVT) của tỉnh này đã thông báo đến người dân về các quy định, trường hợp, mức độ cần thiết của việc cấp, đổi GPLX nhằm giảm bớt lượng người dân “đổ xô” đi đổi.

Vì sao có hiện tượng này?

Việc người dân đổ xô đi cấp, đổi GPLX xuất phát từ nhiều nguyên nhân.

• Thứ nhất, thay đổi cơ quan cấp giấy phép. Theo kế hoạch tinh gọn bộ máy, Bộ GTVT sẽ sáp nhập với Bộ Xây dựng (sau khi sáp nhập lấy tên là Bộ Xây dựng) và chuyển giao nhiệm vụ quản lý, sát hạch, cấp giấy phép lái xe cho Bộ Công an. Nhiều người lo ngại về khả năng xáo trộn trong thủ tục hành chính nên vội vã đi nộp hồ sơ.
• Thứ hai, lo sợ phải thi lại. Thông tư số 35/2024 của Bộ GTVT (có hiệu lực từ ngày 1/1/2025) cùng với Luật Trật tự, An toàn Giao thông Đường bộ năm 2024 đã siết thời hạn của GPLX.
  
  Theo đó, nếu tài xế có bằng lái quá hạn dù chỉ một ngày cũng phải sát hạch lại lý thuyết thì mới được cấp, đổi GPLX.
  
  Cụ thể, Khoản 2, Điều 34 của Thông tư 35 quy định về người có GPLX các hạng B, C1, C, D1, D2, D, BE, C1E, CE, D1E, D2E, DE quá hạn dưới một năm phải sát hạch lý thuyết và quá hạn từ một năm trở lên phải thi lại cả lý thuyết lẫn thực hành.
  
  Tại Điểm c, Khoản 2, Điều 62 của Luật Trật tự, An toàn Giao thông Đường bộ cũng quy định người dân được đổi, cấp lại GPLX trước thời hạn đã ghi trên GPLX. 
• Thứ ba, lỗi hệ thống. Việc thực hiện thủ tục cấp, đổi lại GPLX trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia bị lỗi. Trong khi đó, nhiều người chưa rành về công nghệ nên dù muốn làm thủ tục trực tuyến vẫn phải đến trực tiếp các điểm để làm.
  
  Theo Cục Đường bộ (Bộ GTVT), phần mềm cấp, đổi GPLX phải cập nhật cho phù hợp Luật Trật tự, An toàn Giao thông Đường bộ nên thời gian qua đã có những trục trặc. “Các cơ quan đã làm việc rất nỗ lực nhưng do phần mềm quá lớn nên chưa thể trơn tru tuyệt đối ngay được,” đại diện của cơ quan này nêu.

Thông tin chồng chéo

Theo ghi nhận của phóng viên Luật Khoa tạp chí, cho đến nay, nhà chức trách vẫn chưa thông báo cụ thể cho người dân biết về việc chuyển giao nhiệm vụ của ngành GTVT sang cơ quan công an.

• Sau khi Thông tư 35 được ban hành vào ngày 15/11/2024, một số địa phương đã tuyên truyền về nội dung của thông tư. Đến khi Thông tư 35 có hiệu lực vào ngày 1/1/2025, cùng thời điểm có hiệu lực của Luật Trật tự, An toàn Giao thông Đường bộ, báo chí nhà nước cũng chỉ đưa thông tin về một số điểm mới chứ không đề cập cụ thể đến quy trình tiếp nhận và quản lý GPLX khi chuyển giao sang Bộ Công an.
• Mặt khác, việc thực hiện cấp, đổi GPLX của các cơ quan chuyên trách cũng đang gặp nhiều vấn đề. Đơn cử là việc các Sở GTVT trên cả nước không thống nhất rằng có dừng hay tiếp tục nhận hồ sơ của người dân hay là tạm dừng để chuẩn bị bàn giao cho ngành công an.
  
  Trong khi nhiều địa phương thông báo sẽ tiếp tục nhận hồ sơ hồ sơ cấp, đổi GPLX của người dân thì Sở GTVT TP. HCM đã thông báo tạm dừng tiếp nhận từ ngày 19/2 để phục vụ công tác bàn giao nhiệm vụ.