Việt Nam có thể làm gì để tránh đòn thuế từ Trump?

Không lâu sau khi nhậm chức, Tổng thống Donald Trump đã đánh thuế lên các quốc gia. Ngày 1/2, tổng thống Mỹ thứ 47 đã ký sắc lệnh áp mức thuế 10% đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, bên cạnh mức thuế 25% đối với hàng hóa từ Mexico và Canada. [1]

Ngày 10/2, ông tiếp tục ký sắc lệnh hành pháp đánh thuế 25% đối với toàn bộ thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ. Tuy nhiên, động thái này là không quá bất ngờ. Tháng 3/2018, Tổng thống Trump đã viện dẫn thẩm quyền theo Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại năm 1962 để áp dụng mức thuế 25% đối với thép nhập khẩu và mức thuế 10% đối với nhôm nhập khẩu, nhưng miễn trừ cho Argentina, Úc, Brazil, Canada, Nhật Bản, Mexico, Hàn Quốc, Liên minh châu Âu (EU), Ukraine, và Anh. [2]

Động thái leo thang các biện pháp thuế quan này đã chấm dứt việc Mỹ miễn thuế cho các đồng minh như Canada và EU, đồng thời đánh dấu sự mở rộng đáng kể các rào cản thương mại của Nhà Trắng đối với cả đối thủ, đồng minh và các đối tác. 

Trước tình hình biến động này, liệu Việt Nam có thể tránh được các đòn thuế của Tổng thống Trump hay không?

Những người lạc quan có thể cho rằng mối quan hệ khá tốt đẹp giữa Việt Nam và Mỹ trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump có thể giúp Hà Nội tránh các đòn thuế trong nhiệm kỳ hai của ông. Trong nhiệm kỳ đầu của Trump, Việt Nam cùng một số nền kinh tế khác đã hưởng lợi lớn từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, khi nhiều nhà sản xuất chuyển nhà máy sang Việt Nam để tránh các biện pháp thuế của Mỹ. [3] Tuy nhiên, kịch bản này có thể không xảy ra lần nữa. Sự lạc quan cũng có thể trở thành ảo tưởng, nhất là khi các quốc gia láng giềng có quan hệ hữu hảo với Mỹ như Canada và Mexico đã nhanh chóng là đối tượng của các đòn thuế quan. 

Khi Mỹ ngày càng xem xét kỹ lưỡng tình trạng mất cân bằng thương mại với các quốc gia trên thế giới, và Tổng thống Trump xem thuế quan là công cụ chủ yếu trong chính sách kinh tế của chính quyền, thì Việt Nam đang phải đối mặt với một tình thế rất khó khăn.