Khi lịch sử được “Đảng hóa”
Những cán bộ viết sử kiêm nhiệm vụ giám sát ký ức của nhân dân.
Những tưởng các cơ quan báo chí có thể sống sót, trở về với “nệm ấm chăn êm” sau cuộc đại phẫu mang tên “tinh gọn bộ máy” hồi tháng 1/2025, thì nay Kết luận 127 của Bộ Chính trị đưa ra một tình thế mới, căng thẳng hơn và quyết liệt hơn.
Không loại trừ khả năng đây mới thật sự là “trận chung kết” sống còn của nền báo chí “tận trung, tận hiến”.
Luật Khoa tạp chí sẽ liên tục cập nhật thông tin về việc sắp xếp báo chí lần này.
“VnExpress là báo thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ”, bài viết trên trang Thông tin Chính phủ đăng vào khoảng 15:00 ngày 3/3.
Sau đó không lâu, trang Thông tin Chính phủ tiếp tục đăng dòng trạng thái “Chuyển báo VietNamNet về Bộ Dân tộc và Tôn giáo”.
Bộ Dân tộc và Tôn giáo là một bộ mới, được thành lập trên cơ sở sáp nhập chức năng quản lý nhà nước về tôn giáo từ Bộ Nội vụ vào Ủy ban Dân tộc.
Theo Nghị định 55 của Chính phủ, VnExpress là đơn vị sự nghiệp của Bộ Khoa học và Công nghệ, còn tờ VietNamNet sẽ tiếp tục hoạt động cho đến khi cấp có thẩm quyền phê duyệt việc chuyển về Bộ Dân tộc và Tôn giáo.
Đây là hai sự kiện đáng chú ý trong ngày, sau khi Kết luận 127 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư được công bố vào ngày 28/2.
Trong đó, Mục II.2 của kết luận này, có đoạn: “[...] Tổng rà soát chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của các cơ quan, tổ chức trực thuộc, nhất là các cơ quan báo chí nhằm bảo đảm quản lý thống nhất, hiệu quả hoạt động theo hướng tinh gọn tối đa, chỉ duy trì các đơn vị thực sự cần thiết [...]”.
VnExpress có slogan nổi tiếng là “báo tiếng Việt nhiều người xem nhất”, do Tập đoàn FPT sáng lập. Tờ này có thế mạnh làm báo trực tuyến, đầu tư nhiều dạng bài, trong đó có nhiều tuyến chuyên sâu, dày dữ liệu, đồng thời có chuyên mục được ưa chuộng như “Góc nhìn” khi quy tụ được lượng học giả chia sẻ quan điểm về các vấn đề thời sự.
Năm 2022, thực hiện Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025 (gọi tắt là quy hoạch báo chí), VnExpress và Báo Khoa học và Phát triển đã hợp nhất với nhau thành Báo VnExpress. Trước đó, vào năm 2017, Tia Sáng đã hợp nhất với Báo Khoa học và Phát triển.
Trong khi đó, VietNamNet không còn nhiều sức hút như trước, nhất là khi các tờ truyền thống khởi điểm từ báo in cũng đã chuyển mình đẩy mạnh kênh trực tuyến, như Tuổi Trẻ, Thanh Niên. Tuy nhiên, tờ VietNamNet mới là một trong thế hệ đầu của báo trực tuyến ở Việt Nam, cụ thể là được thành lập vào ngày 19/12/1997 - một tháng sau khi nước ta có Internet kết nối với thế giới. Vào thời điểm này, VietNamNet đã chiêu mộ được nhà báo giỏi về đầu quân. Đến ngày 20/6/2008, VietNamNet về thuộc Bộ Thông tin và Truyền thông.
Trước khi có thông tin chính thức về hoạt động mới của hai tờ này thì vào ngày 1/3, Văn phòng Chính phủ đã thảo một nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Khoa học và Công nghệ. Trong đó có truyền tải ý của Thủ tướng Phạm Minh Chính về việc sáp nhập VietNamNet và VnExpress với nhau, lý do là vì Bộ Thông tin và Truyền thông bị chấm dứt hoạt động và sáp nhập với Bộ Khoa học và Công nghệ.
Như vậy, đến nay, hai tờ này không bị hợp nhất, mà mỗi báo đã tìm được cơ quan chủ quản mới.
Trước đó, vào ngày 2/3, Báo Dân Trí chính thức trở thành “cơ quan ngôn luận của Bộ Nội vụ”, theo Nghị định số 25 ngày 21/2/2025 của Chính phủ về quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ Nội vụ.
Cơ quan chủ quản của Dân Trí trước đây là Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội. Tuy nhiên, bộ này đã bị giải thể và chuyển giao các chức năng, nhiệm vụ về cho các cơ quan khác.
Ngoài Dân Trí, tờ Tạp chí Lao động và Xã hội (đơn vị trực thuộc Bộ lao động, Thương binh và Xã hội) cũng được chuyển về Bộ Nội vụ, sáp nhập với Tạp chí Tổ chức Nhà nước và lấy tên là Tạp chí Tổ chức nhà nước và Lao động.