Giáo hội Phật giáo Việt Nam và Ban Tôn giáo chưa thống nhất cho Sun Group cung rước xá lợi Phật?

Đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc năm 2025 sẽ được tổ chức ở TP. HCM từ ngày 28/4 - 12/5. Đây là sự kiện tôn giáo nổi bật, đáng quan tâm nhất trong năm và cũng là lần thứ tư Việt Nam đăng cai sự kiện này, dự kiến thu hút đại biểu từ 80 quốc gia và vùng lãnh thổ.

Một trong những hoạt động quan trọng của đại lễ là nghi thức thỉnh xá lợi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni từ Ấn Độ về Việt Nam để tôn trí, cho phép tăng ni, Phật tử chiêm bái.

Chỉ còn khoảng một tháng là đại lễ bắt đầu diễn ra, tuy nhiên, đến nay, những thông chính thức về lịch cung rước xá lợi vẫn còn mơ hồ và bất nhất.

Giữa bối cảnh đó, Công ty Cổ phần Tập đoàn Mặt trời (Sun Group) tuyên bố sẽ hỗ trợ tổ chức cung rước xá lợi về an vị ở đỉnh núi Bà Đen - khu vực hiện đang do tập đoàn này đầu tư phát triển.

Chính phủ im lặng, chưa thống nhất? 

Hồi tháng Một, Trung ương Giáo hội Phật Giáo Việt Nam (GHPGVN) cho biết rằng việc thỉnh xá lợi Đức Phật từ Ấn Độ đã nhận được sự hỗ trợ của Chính phủ và Bộ Ngoại giao Việt Nam trong quá trình đàm phán với phía Ấn Độ.

• Đến cuối tháng Hai, trong một cuộc họp chuẩn bị cho Đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc năm 2025 được tổ chức ở TP. HCM, Trưởng Ban Tôn giáo Chính phủ Vũ Hoài Bắc cho biết thủ tướng Chính phủ đã “đồng ý về nguyên tắc” với các đề xuất của GHPGVN, trong đó “đang xem xét” cho phép việc cung rước xá lợi Phật Thích Ca Mâu Ni từ Ấn Độ về tôn trí trong đại lễ.

• Từ sự kiện này, một số tờ như Tiền Phong, Thanh Niên, Giác Ngộ, v.v., đã đưa thông tin Chính phủ “đang xem xét” việc rước xá lợi.
  
  Đơn cử, báo Giác Ngộ nói ông Vũ Hoài Bắc thông tin rằng “Chính phủ xác nhận đồng ý” một số nội dung trong “kịch bản tổng thể”. Các nội dung này thuộc đề án của GHPGVN, chuẩn bị cho chương trình của Đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc 2025.
  
  Chính phủ còn đang xem xét hai việc gồm: (1) tổ chức thỉnh xá lợi Phật từ Ấn Độ; (2) tiếp nhận “Trái tim Bồ Tát Thích Quảng Đức” để tôn trí trong đại lễ.
• Trong khi đó, cũng dựa trên một cuộc họp, một số báo khác lại đưa thông tin khác biệt.
  
  Điển hình là tờ Tuổi Trẻ với tiêu đề: “Chấp thuận cho rước xá lợi Đức Phật từ Ấn Độ…”, nội dung cho biết Chính phủ đã đồng ý cho GHPGVN tổ chức việc rước xá lợi và tiếp nhận xá lợi trái tim Bồ Tát Thích Quảng Đức trong khuôn khổ Vesak 2025.
• Giữa lúc Chính phủ còn chưa có thông báo chính thức thì vào ngày 18/3, Sun Group bất ngờ đăng bài viết có tiêu đề “Du khách sẽ được chiêm bái ‘bảo vật’ Phật giáo trong tuần Vesak tại núi Bà Đen”.
  
  Bài viết này cho biết vào ngày 8/5, GHPGVN sẽ tổ chức lễ rước xá lợi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni tại Núi Bà Đen, tỉnh Tây Ninh.
  
  Ngoài ra, chương trình còn tổ chức các nghi lễ đặc biệt (như trồng cây bồ đề lưu niệm) để đón hàng nghìn đại biểu về dự.
• Nhiều tờ báo như Văn Hóa , Tây Ninh, Sài Gòn Giải Phóng, Tuổi Trẻ, VnExpress đều dẫn lại bài này của Sun Group và đăng ở chuyên mục Du lịch.
• Ngày 20/3, Trung tâm Xúc tiến Du lịch tỉnh Tây Ninh cũng chia sẻ lại thông tin này.
• Đến ngày 24/3, một tổ công tác liên ngành của Chính phủ đã có buổi làm việc với đại diện GHPGVN và Ủy ban Tổ chức Quốc tế Vesak (ICDV) để tiếp tục bàn về kế hoạch tổ chức đại lễ.
  
  Theo Giác Ngộ, đề án tổ chức Đại lễ Vesak 2025 vẫn đang trong quá trình hoàn thiện để trình lên thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
• Theo nguồn tin của phóng viên Luật Khoa tạp chí, GHPGVN muốn cung rước xá lợi về tôn trí trong Đại lễ Vesak và sau này sẽ an tọa xá lợi ở núi Bà Đen vì nơi này được đầu tư cơ sở hạ tầng tốt, thuận lợi cho Phật tử đến chiêm bái. Tuy nhiên, Ban Tôn giáo Chính phủ vẫn chưa chốt phương án này.

Sun Group là đơn vị nào?

Theo GHPGVN, một số hoạt động tôn giáo trong khuôn khổ Đại lễ Vesak 2025 sẽ được tổ chức tại khu du lịch núi Bà Đen, tỉnh Tây Ninh.

• Ngày 8/5, địa điểm này sẽ đón tiếp hàng nghìn đại biểu trong và ngoài nước đến tham dự các nghi lễ Phật giáo trọng đại. Trong đó có lễ thắp đèn hoa đăng cầu nguyện hòa bình cho thế giới, cùng nhiều sinh hoạt tâm linh khác.
• Hiện nay, tại núi Bà Đen cũng có lưu giữ một ngọc xá lợi của Phật Thích Ca Mâu Ni. Đây là ngọc xá lợi do Liên đoàn Phật giáo Thế giới tại Bồ Đề Đạo Tràng, Ấn Độ, trao tặng Việt Nam vào năm 2014.
  
  Ban đầu, ngọc xá lợi này được lưu giữ tại chùa Thiên Hưng (tỉnh Bình Định). Tuy nhiên đến ngày 2/6/2023, dịp Đại lễ Phật Đản, ngọc xá lợi đã được cung nghinh về an vị tại đỉnh núi Bà Đen.
  
  Kể từ đó, toàn bộ ảnh cung cấp cho báo chí liên quan đến xá lợi đều do Sun Group phát hành. Khu vực này hiện nay được phát triển dưới thương hiệu “Sun World Ba Den Mountain”.
• Sun Group - tên đầy đủ là Công ty Cổ phần Tập đoàn Mặt trời, là doanh nghiệp lớn trong trong lĩnh vực bất động sản và du lịch.

• Năm 1998, tại Ukraine, ông Lê Viết Lam và cộng sự đã sáng lập ra Sun Group.
• Sun Group mở rộng hoạt động tại Việt Nam từ năm 2007 với dự án đầu tiên là Bà Nà Hills. Đến nay, tập đoàn đã phát triển hơn 50 công ty thành viên, hoạt động trong các lĩnh vực như nghỉ dưỡng, vui chơi giải trí, bất động sản cao cấp và hạ tầng.
• Theo báo cáo tài chính, tính đến ngày 30/6/2024, vốn chủ sở hữu của tập đoàn đạt 12.532 tỷ đồng, tăng 140 tỷ đồng so với cùng kỳ năm 2023. Tổng tài sản của Sun Group đạt 31.831 tỷ đồng, tăng 2.429 tỷ đồng so với đầu năm. Lợi nhuận sau thuế trong sáu tháng đầu năm 2024 đạt 283 tỷ đồng.
• Dù được biết đến với nhiều dự án quy mô lớn, Sun Group nhiều lần bị dư luận và truyền thông chỉ trích vì các dự án du lịch xâm lấn thiên nhiên, phá vỡ cảnh quan và hệ sinh thái.
• Hồi tháng 9/2019, Báo Phụ nữ TP. HCM từng khởi đăng loạt bài điều tra, phản ánh nhiều dấu hiệu sai phạm tại các dự án của Sun Group ở khu bảo tồn thiên nhiên Núi Bà - Núi Chúa (Đà Nẵng) và Vườn Quốc gia Tam Đảo (Vĩnh Phúc).
• Đến ngày 28/5/2020, Cục Báo chí (Bộ Thông tin và Truyền thông) ra quyết định xử phạt hành chính đối với Báo Phụ nữ TP. HCM, phạt 55 triệu đồng và tước quyền sử dụng giấy phép hoạt động báo điện tử trong một tháng, với lý do: đăng thông tin sai sự thật, gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến Sun Group.
• Ngày 29/5/2020, Báo Phụ nữ đăng tải bài viết “Báo Phụ nữ TP. HCM đã sai phạm những gì?”, trong đó thừa nhận một số lỗi về mặt nghiệp vụ. Tuy nhiên, tòa soạn vẫn bảo vệ quan điểm rằng bản chất phản ánh trong các bài viết là đúng.
• Vụ việc sau đó đã dẫn đến biến động nhân sự tại báo: Tổng Biên tập Lê Huyền Ái Mỹ xin từ chức và được chấp thuận vào ngày 16/9/2020.
  
  Ngày 21/12/2020, bà Lý Việt Trung (phó tổng biên tập Báo Sài Gòn Giải Phóng) được điều động và bổ nhiệm làm tổng biên tập Báo Phụ nữ TP.HCM.
• Gần đây nhất, vào tháng 8/2024, Sun Group khởi công dự án san lấp tại vịnh trung tâm Cát Bà với tổng số vốn đầu tư gần 12.500 tỷ đồng, nhằm hướng khu vực này thành “tiểu Maldives của châu Á”.
  
  Thế nhưng, chỉ sau hơn ba tháng thi công, khoảng 2/3 diện tích vịnh đã bị san lấp. Các chuyên gia về môi trường và dư luận đã phản ứng gay gắt với Sun Group, cho rằng dự án của tập đoàn này đang hủy hoại nghiêm trọng cảnh quan và hệ sinh thái tự nhiên. 

Đề án tổ chức Đại lễ Vesak 2025 gồm những hoạt động gì?

Đại lễ truyền thống Vesak năm nay do GHPGVN đăng cai tổ chức. Đây là lần thứ tư Việt Nam đảm nhiệm vai trò này, sau các kỳ tổ chức tại Hà Nội (2008), Ninh Bình (2014) và Hà Nam (2019).

• Sự kiện này được đánh giá là cơ hội quan trọng để quảng bá hình ảnh Việt Nam ra thế giới và thúc đẩy sự kết nối giữa cộng đồng quốc tế thông qua các hoạt động tôn giáo.
• GHPGVN đặt mục tiêu xây dựng chiến lược truyền thông quy mô lớn, nhằm lan tỏa thông điệp Đại lễ Vesak 2025 đến đông đảo người dân trong và ngoài nước.
• Đại lễ Vesak 2025 dự kiến được phát trực tiếp trên Truyền hình Việt Nam (VTV), Thông Tấn xã Việt Nam (TTXVN), v.v. và các nền tảng số của GHPGVN, theo báo cáo về công tác Phật sự trong quý Một năm 2025.

• Chủ đề chính của đại lễ năm nay là “Đoàn kết và bao dung vì nhân phẩm con người: Tuệ giác Phật giáo vì hòa bình thế giới và phát triển bền vững”. Các chủ đề phụ gồm: Nuôi dưỡng hòa bình nội tâm vì hòa bình thế giới; Tha thứ và chữa lành bằng chánh niệm: Con đường hòa giải; Từ bi Phật giáo bằng hành động: Trách nhiệm chung vì sự phát triển con người; Chánh niệm trong giáo dục vì tương lai từ bi và bền vững; Thúc đẩy đoàn kết: Nỗ lực hợp tác vì hòa hợp toàn cầu.
• GHPGVN đã lên kế hoạch cho bảy đề án văn hóa Phật giáo trong khuôn khổ Đại lễ, bao gồm:​ 
  • (1) Triển lãm văn hóa Phật giáo; 
  • (2) Chương trình nghệ thuật khai mạc, bế mạc và giao lưu quốc tế;
  • (3) Tổ chức bay khinh khí cầu;
  • (4) Hội chợ văn hóa Phật giáo;
  • (5) Văn hóa trà đạo Việt Nam;
  • (6) Tổ chức đêm hoa đăng, phóng sinh đăng.
• Về kế hoạch tổ chức, theo báo Giác Ngộ, kịch bản dự kiến của đại lễ như sau:
  • (1) Lễ khai mạc và hội thảo của Đại lễ sẽ diễn ra tại Học viện Phật giáo Việt Nam tại TP. HCM (cơ sở Lê Minh Xuân, huyện Bình Chánh).
  • (2) Các chương trình nghệ thuật, triển lãm, văn hóa dự kiến sẽ diễn ra tại Hội trường Thống nhất (quận 1, TP. HCM).
  • (3) Lễ bế mạc sẽ được tổ chức tại sân vận động Quân Khu 7 (quận Tân Bình, TP. HCM).
• Đến nay, GHPGVN đã thành lập các ban chuyên môn phục vụ các chương trình của sự kiện, hoàn thiện cơ sở vật chất và gửi thư mời đến các đại biểu tham gia.
• Việc tổ chức đại lễ còn có sự tham gia, phối hợp của các cơ quan hữu quan, với toàn bộ kinh phí được huy động từ tư nhân, theo Thông bạch số 400/TB - HĐTS của Hội đồng Trị sự GHPGVN.
• Dự kiến, đại lễ sẽ đón tiếp 1.200 đại biểu quốc tế đến từ 120 quốc gia và vùng lãnh thổ, cùng 3.500 đại biểu trong nước.
• Theo Thư viện Hoa Sen, Đại lễ Vesak nhằm tôn vinh ba sự kiện trọng đại trong cuộc đời của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni, đó là Đản sinh (sinh ra) - Thành đạo (thành Phật) - Niết bàn (mất đi).
• Tên gọi “Vesak” xuất phát từ tháng Tư theo lịch cổ Ấn Độ, tương ứng với ngày trăng tròn tháng Năm dương lịch. 
  
  Năm 1950, Đại hội Phật giáo Thế giới thống nhất chọn ngày trăng tròn của tháng Vesak làm ngày kỷ niệm ba sự kiện này.
  
  Đến năm 1999, Liên Hợp Quốc chính thức công nhận Vesak là ngày lễ quốc tế. Tính đến nay, Đại lễ Vesak đã được tổ chức 20 lần trên toàn thế giới, trong đó có bốn lần diễn ra tại Việt Nam, bao gồm sự kiện năm nay.

Về xá lợi Phật

Đại lễ Vesak 2025 dự kiến tổ chức các nghi thức “cung rước” và “tôn trí” hai xá lợi linh thiêng: xá lợi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni từ Ấn Độ và xá lợi “Trái tim bất diệt” của Bồ-tát Thích Quảng Đức.

• Xá lợi Đức Phật được xem là quốc bảo tại Ấn Độ. Vì vậy, để rước xá lợi về Việt Nam thì phải được Chính phủ Ấn Độ cho phép, đồng thời thực hiện đúng các quy định về nghi lễ tôn giáo và ngoại giao song phương.

• Như đã đề cập, lễ rước xá lợi sẽ diễn ra vào ngày 8/5 tại Quảng trường Tây Bổ Đà Sơn (trên núi Bà Đen, tỉnh Tây Ninh). Sau đó, xá lợi sẽ được tôn trí tại nhiều địa điểm tâm linh lớn trên cả nước:
  • Tại TP. HCM: trước lễ khai mạc, xá lợi được đưa về “tôn trí” tại Học viện Phật giáo Việt Nam tại TP. HCM (cơ sở Lê Minh Xuân, huyện Bình Chánh).
  • Tại TP. Hà Nội: Xá lợi tiếp tục được tôn trí tại chùa Quán Sứ từ ngày 9 đến 14/5.
  • Tại tỉnh Hà Nam: Từ ngày 15 đến 21/5, xá lợi sẽ được tôn trí tại chùa Tam Chúc.
• Riêng xá lợi “Trái tim bất diệt” của Bồ-tát Thích Quảng Đức hiện được bảo quản tại Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - Chi nhánh TP.HCM, cũng sẽ được tổ chức rước về để tôn trí tại chùa Thanh Tâm (huyện Bình Chánh, TP.HCM) trong khuôn khổ đại lễ.
• Xá lợi là phần còn lại sau khi hỏa thiêu kim thân của Đức Phật Thích Ca, được xem là vật bảo linh thiêng nhất trong Phật giáo.
• Ngoài ra, một số thiền sư sau khi viên tịch và thực hiện tang lễ theo hình thức trà tỳ cũng để lại xá lợi như xương, tóc, răng, v.v. ví dụ như Bồ-tát Thích Quảng Đức với xá lợi “Trái tim bất diệt”, hay thiền sư Thích Nhất Hạnh với các xá lợi hiện được lưu giữ tại chùa Từ Hiếu (Huế).
• Hiện nay, nhiều ngôi chùa ở Việt Nam vẫn đang lưu giữ xá lợi Đức Phật, trong đó có chùa Quán Sứ (Hà Nội), chùa Xá Lợi (TP. HCM), chùa Bái Đính (Ninh Bình).

Đọc thêm:

Thiên bi sử thống nhất Phật giáo Việt Nam thời hậu chiến

“Đạo Pháp - Dân tộc” và chủ nghĩa xã hội.

Luật Khoa tạp chíVũ Liên

Cuộc đua xây tượng Phật hoành tráng ở Việt Nam

Tượng Phật này cao có tượng Phật khác cao hơn.

Luật Khoa tạp chíVăn Tâm

Vì sao Phật giáo Việt Nam có xu hướng ngày càng mê tín?

Cuốn theo vòng xoáy ràng buộc lợi ích.

Luật Khoa tạp chíVăn Tâm