Tái cấu trúc địa phương còn hơn 30 tỉnh, thành; Tô Lâm nâng cấp quan hệ với hai nước Đông Nam Á

Các sự kiện nổi bật trong tuần:

• Việt Nam sẽ còn hơn 30 tỉnh, thành
• Việt Nam nâng tầm quan hệ với hai đối tác chiến lược mới
• Sau ông Đoàn Văn Báu, người kế nhiệm Lê Quang Hà cũng rời khỏi đoàn của Thích Minh Tuệ
• TP. HCM chính thức rót ngân sách nhà nước cho tuyến Metro số 2

Dự kiến giảm 50% số tỉnh, thành sau sắp xếp

Cả hệ thống chính trị đang cấp tập chuẩn bị kế hoạch sáp nhập tỉnh, thành và bỏ cấp huyện theo chỉ đạo của Bộ Chính trị Đảng Cộng sản.

• Ngày 12/3, Chính phủ ban hành Quyết định 571, thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp.
• Ban Chỉ đạo này do Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình làm trưởng ban, cùng sự tham gia của Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà, Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn, cùng đại diện nhiều bộ, ngành và cơ quan cấp trung ương. Trong đó, Bộ Nội vụ đóng vai trò chủ yếu trong việc nghiên cứu đề án, xây dựng lộ trình sắp xếp và hướng dẫn các địa phương.
• Tại cuộc họp của Chính phủ vào ngày 11/3, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết Việt Nam sẽ giảm khoảng 50% số tỉnh và 60 - 70% đơn vị hành chính cơ sở (cấp xã).
• Trước đó, vào ngày 5/3, báo chí đã đưa tin về cuộc họp của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ, trong đó, đăng tải hình ảnh Thủ tướng Phạm Minh Chính cầm một “tấm bản đồ lạ” thể hiện sự thay đổi ranh giới địa lý của 63 tỉnh, thành. Ngay sau đó, tấm ảnh này được lan truyền. Tuy nhiên, các báo đã gỡ bỏ hoặc cắt lại ảnh để cho mất đi phần tấm bản đồ.
• Cũng liên quan tới việc sáp nhập tỉnh, theo ghi nhận của phóng viên Luật Khoa tạp chí, những ngày qua, mạng xã hội lan truyền nhiều hình ảnh chụp các văn bản cho thấy phương án sáp nhập các tỉnh, thành để chỉ còn lại 32 hoặc 33 địa phương. Tuy nhiên, đến nay, nhà chức trách vẫn chưa bình luận về các thông tin này.
• Ngày 13/3, Chính phủ cho biết sẽ lấy ý kiến người dân về phương án sáp nhập tỉnh, thành. Theo kế hoạch, Chính phủ sẽ trình Bộ Chính trị đề án sắp xếp vào ngày 14/3, sau đó sẽ tiếp tục lấy ý kiến các địa phương và các cơ quan liên quan để hoàn thiện đề án, nhằm trình Ban Chấp hành Trung ương xem xét, quyết định vào khoảng giữa tháng Tư.
• Cũng liên quan đến việc sáp nhập các tỉnh, thành, vào ngày 7/3, Bộ Chính trị đã ban hành Kết luận 128, trong đó chỉ đạo ngừng công tác bổ nhiệm nhân sự cho tới khi hoàn thiện sắp xếp bộ máy.
• Theo dự kiến, thông tin chính thức về việc sắp xếp các đơn vị hành chính sẽ được công bố trong kỳ họp Quốc hội lần thứ 9 vào tháng 5/2025.
• Hiện nay nước ta có 63 tỉnh, thành phố, với dân số hơn 100 triệu dân. Kể từ năm 1975 đến 2008, nước ta đã diễn ra nhiều đợt sáp nhập và chia tách các tỉnh, thành phố. Đến năm 2008, sau khi sáp nhập tỉnh Hà Tây và một số đơn vị hành chính khác vào Hà Nội, cả nước ổn định với 63 tỉnh, thành phố cho đến nay.

Việt Nam nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện với hai nước

Tuần qua, Tổng Bí thư Tô Lâm có chuyến thăm cấp nhà nước  Indonesia, Singapore trong thời gian từ ngày 9 - 13/3.

• Chiều ngày 10/3, Báo Chính phủ đưa tin Tổng Bí thư Tô Lâm hội đàm với Tổng thống Indonesia Prabowo Subianto. Hai bên nhất trí nâng cấp quan hệ song phương của hai nước lên Đối tác Chiến lược Toàn diện.
  
  Chuyến thăm này của ông Tô Lâm nhân kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao hai nước (1955 - 2025). Đáng chú ý, Việt Nam cũng trở thành Đối tác Chiến lược Toàn diện đầu tiên của Indonesia trong khối ASEAN.
  
  Về thương mại, trong năm 2024, kim ngạch xuất khẩu giữa hai nước đạt 16,7 tỷ USD, tăng 21,6% so với năm 2023. Hai nước đã đặt mục tiêu nâng con số này lên 18 tỷ USD vào năm 2028.
  
  Ngoài ra, Việt Nam và Indonesia cũng thống nhất cùng tạo điều kiện cho các doanh nghiệp của hai bên mở rộng đầu tư vào nhiều lĩnh vực như kinh tế số, kinh tế xanh, chuyển đổi năng lượng, v.v.
• Đến ngày 11/3, ông Tô Lâm tiếp tục có chuyến thăm Singapore theo lời mời của Thủ tướng Lawrence Wong (Hoàng Tuần Tài). Ngay sau cuộc gặp, hai nước tuyên bố nâng cấp mối quan hệ lên Đối tác Chiến lược Toàn diện.
  
  Trong Tuyên bố chung, Việt Nam và Singapore cam kết đẩy mạnh hợp tác về năng lượng tái tạo, kinh tế xanh và kinh tế số.
  
  Đáng chú ý trong cuộc gặp này, Singapore đã thực hiện một nghi thức ngoại giao đặc biệt: đặt tên loài hoa lan tại Vườn Lan Quốc gia thuộc Vườn Thực vật Singapore là “Papilionanda Tô Lâm Linh Ly”, kết hợp tên của Tổng Bí thư Tô Lâm và phu nhân của ông - bà Ngô Phương Ly. Đây là chính sách “ngoại giao hoa lan” nổi tiếng của Singapore.
  
  Trước đó, vào ngày 9/2/2023, Singapore đã tổ chức lễ đặt tên một loài hoa lan mới theo tên của Thủ tướng Phạm Minh Chính và phu nhân Lê Thị Bích Trân là “Papilionanda Pham Le Tran Chinh”.
• Từ khi nhậm chức lãnh đạo tối cao, ông Tô Lâm đã có những chuyến công du, đồng thời nâng cấp quan hệ với nhiều quốc gia, như với Mông Cổ (Đối tác Toàn diện), với Pháp và Malaysia (Đối tác Chiến lược Toàn diện).
• Đến năm 2025, Việt Nam đã thiết lập Đối tác Chiến lược Toàn diện với 12 quốc gia. Trung Quốc (2008) là nước đầu tiên, tiếp theo là Nga (2012), Ấn Độ (2016), Hàn Quốc (2022), Hoa Kỳ (9/2023) và Nhật Bản (11/2023). Trong năm 2024, Việt Nam mở rộng quan hệ với Úc (3/2024), Pháp (10/2024) và Malaysia (11/2024). Năm 2025, New Zealand (2/2025), Indonesia (10/3) và Singapore (12/3) trở thành các đối tác mới nhất.

Tin vắn:

Người kế nhiệm ông Đoàn Văn Báu rời đoàn của Thích Minh Tuệ: Hiện nay, đoàn bộ hành của Thích Minh Tuệ hiện đang ở tỉnh Kedah, Malaysia và có 26 thành viên. Từ ngày 11/3 đến nay, có nhiều sư trong đoàn rời đi. Trong đó, đáng chú ý là ông Lê Quang Hà - người được ông Đoàn Văn Báu cho là “trưởng đoàn” kế nhiệm mình - nay cũng rời đi vào ngày 12/3. Trong khi đó, ông Đoàn Văn Báu gần đây xuất hiện với hình ảnh mặc pháp phục, xuống tóc xuất gia tại một ngôi chùa ở Thái Lan.

Bộ Giáo dục - Đào tạo quản lý hai đại học quốc gia: Theo kết luận mới đây của Chính phủ, Đại học Quốc gia Hà Nội và Đại học Quốc gia TP. HCM sẽ chuyển từ trực thuộc Chính phủ về Bộ Giáo dục và đào tạo quản lý. Trước đây, hai đại học hoạt động theo cơ chế tự chủ đặc biệt, do thủ tướng trực tiếp điều hành. Sau khi chuyển cơ quan quản lý, hai đại học này vẫn được giữ cơ chế dự toán ngân sách cấp I (tương tự cấp bộ), có con dấu, quốc huy riêng. Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh nước ta quy hoạch mạng lưới giáo dục đại học đến 2050.

1.000 nhân viên của Bộ Nông nghiệp và Môi trường xin nghỉ việc: Theo một báo cáo, đã có 1.000 công chức, viên chức và người lao động của bộ này muốn nghỉ việc. Trong đó, có 717 người đã nộp đơn, bao gồm diện nghỉ hưu trước tuổi và thôi việc, 283 người khác có nguyện vọng nghỉ nếu được hỗ trợ tiền. Bộ Nông nghiệp và Môi trường được thành lập dựa trên cơ sở hợp nhất Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn với Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Đề xuất tăng thời gian nghỉ thai sản từ 6 lên 7 tháng cho lao động nữ sinh con thứ hai: Đề xuất này của Bộ Y tế nhằm khuyến khích sinh đủ hai con trong bối cảnh mức sinh giảm. Trong năm 2024, tổng tỷ suất sinh của nước ta là 1,91 con/phụ nữ - mức thấp nhất trong lịch sử. Đề xuất cũng bao gồm hỗ trợ tiền thuê, mua nhà ở xã hội cho phụ nữ ở các khu công nghiệp sinh đủ hai con.

TP. HCM sẽ dùng ngân sách nhà nước để xây tuyến Metro số 2: Ban Thường vụ Thành ủy TP. HCM thống nhất chuyển đổi nguồn vốn đầu tư tuyến Metro số 2 từ vốn vay ODA sang vốn đầu tư công, với tổng mức đầu tư khoảng 47.890 tỷ đồng. Dự án dài 11 km, đi qua sáu quận trung tâm. Ban đầu, dự án dự kiến sử dụng vốn vay ưu đãi nhưng do nhiều khoản vay hết hiệu lực, nên thành phố đã quyết định dùng ngân sách nhà nước để đẩy nhanh tiến độ. Metro số 2 dự kiến khởi công vào tháng 12/2025 và sẽ hoàn thành vào năm 2030.

Việt Nam triển khai sàn giao dịch carbon từ năm 2029: Theo Quyết định 232 của Chính phủ, Việt Nam sẽ thí điểm sàn giao dịch carbon từ tháng 6/2025 đến hết năm 2027, trước khi đưa sàn giao dịch chính thức vào hoạt động từ năm 2029. Đây là bước quan trọng trong lộ trình giảm phát thải khí nhà kính, hướng đến mục tiêu Net Zero vào năm 2050 mà Việt Nam đã cam kết.

Miễn thị thực cho công dân 12 nước đến năm 2028: Ngày 7/3, Chính phủ ban hành nghị quyết miễn thị thực cho công dân 12 quốc gia gồm Đức, Pháp, Ý, Tây Ban Nha, Anh, Nga, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đan Mạch, Thụy Điển, Na Uy và Phần Lan. Chính sách có hiệu lực từ 15/3/2025 đến 14/3/2028, cho phép tạm trú tối đa 45 ngày. Đây là một phần trong chiến lược thúc đẩy du lịch, hướng tới mục tiêu thu hút 22 - 23 triệu lượt khách quốc tế vào năm 2025.

Sự kiện đáng chú ý sắp tới 

• Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên sẽ sang Hoa Kỳ để trao đổi về kinh tế, thương mại từ ngày 13/3.
• Phiên xét xử phúc thẩm bà Trương Mỹ Lan và các bên liên quan bắt đầu từ ngày 25/3.

Bài đáng đọc trong tuần

Tại sao người Việt quan tâm đến chính trị Hoa Kỳ

Luật sư Đặng Đình Mạnh

“[...] quan tâm đến nền chính trị Hoa Kỳ còn giúp giải tỏa những ẩn ức phát sinh từ chính nền chính trị trong nước. Song song đó, còn giúp biện minh rằng phẩm chất của mình vẫn còn ít nhiều giá trị khi “dám” đề cặp đến những vấn đề to tát của… Hoa Kỳ và của thế giới! [...].”

Đại học “0 đồng”

Nguyễn Thành Nhân - Báo Dân Trí

“[...] các trường phải tự nâng cao năng lực hoặc chấp nhận bị thâu tóm, mà theo đó, khái niệm “đại học 0 đồng” là cách nói ẩn dụ về giá trị thực tế của những cơ sở giáo dục đại học lao đao [...].”

Viên kẹo rau củ và người nổi tiếng

Bích Diệp - Báo Dân Trí

“[...] Không phải mọi người tiêu dùng đều có điều kiện mang sản phẩm đi kiểm định chất lượng để xem trong viên kẹo có bao nhiêu gram chất xơ, họ mua và sử dụng dựa trên việc tin vào sức nặng lời nói, vào uy tín của người nổi tiếng [...].”

Đọc thêm:

Toàn cảnh đại án Trương Mỹ Lan - Vạn Thịnh Phát

Cái tên “Vạn Thịnh Phát” từng một thời được mệnh danh là một trong số các “chaebol” ở Việt Nam, thì giờ đây chỉ còn gợi người ta nhớ đến vụ “rút ruột” Ngân hàng SCB, hay những tòa nhà, dự án bất động sản dang dở. Bài viết này sẽ cung cấp cho độc giả bức tranh toàn cảnh về đại án Trương Mỹ Lan - Vạn Thịnh Phát.

Luật Khoa tạp chíHiếu Mạnh

Chuẩn bị sửa Hiến pháp 2013: Nhìn lại truyền thống sửa hiến pháp sau mỗi 10 năm

Để dọn đường cho chủ trương “tinh gọn bộ máy”, Việt Nam sắp sửa đổi Hiến pháp năm 2013.

Luật Khoa tạp chíĐức Nhân

Toàn cảnh: Diện mạo mới của chính quyền sau tinh gọn

Bộ máy chính trị nước ta đã có khoảng ba tháng để chạy đua sắp xếp, tinh gọn các đầu mối. Đến nay, tổ chức của Đảng Cộng sản, Chính phủ, Quốc hội đã cho ra mắt được một diện mạo mới.

Luật Khoa tạp chíĐức Nhân