Đảng chỉ đạo Quốc hội gấp rút sáp nhập tỉnh; đài VOA, RFA có nguy cơ đóng cửa

Các sự kiện nổi bật:

• Đảng Cộng sản ra thời hạn 30/6 cho Quốc hội sáp nhập tỉnh
• 5 quan chức tỉnh bị cáo buộc nhận hối lộ 132 tỷ đồng trong vụ án Phúc Sơn
• Đài VOA và RFA có nguy cơ dừng hoạt động

Đảng Cộng sản ra thời hạn 30/6 cho Quốc hội sáp nhập tỉnh

Trước ngày 30/6, Quốc hội sẽ phải thông qua nghị quyết về việc sáp nhập địa giới cấp tỉnh. Đây là chỉ đạo mới nhất của Đảng Cộng sản Việt Nam đối với Quốc hội, thông qua Công văn 43-VC/BCĐ, đề ngày 20/3. 

Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà tiết lộ, việc sáp nhập tỉnh dự kiến sẽ hoàn thành trước ngày 30/8.

• Trước đó, ngày 14/2, Bộ Chính trị của Đảng Cộng sản họp và thống nhất phương án toàn bộ chính quyền địa phương sẽ được tổ chức theo mô hình chính quyền hai cấp: cấp tỉnh và cấp cơ sở. 
• Đồng thời, Bộ Chính trị cũng xác nhận “đã rõ” số lượng tỉnh thành sẽ được sắp xếp, nhưng không công bố bao nhiêu tỉnh. Một số bản đồ và tài liệu không rõ nguồn gốc được lưu hành trên Internet cho thấy có thể sẽ còn 32-34 tỉnh, thành.
• Tổ chức cấp xã sẽ được sắp xếp lại, giảm còn khoảng 2.000 xã (so với 10.035 đơn vị hiện tại) trước ngày 30/6.
• Việc bỏ cấp huyện và sáp nhập tỉnh sẽ được thực hiện sau khi sửa Hiến pháp, hoàn tất trước ngày 30/8. Quy trình sửa Hiến pháp dự kiến hoàn tất trước ngày 30/6.
• Trước đó, Đảng ủy Chính phủ đã trình đề án giảm 50% số đơn vị cấp tỉnh. Ở cấp xã, phương án nêu sẽ chuyển 1/3 nhiệm vụ lên cấp tỉnh, 2/3 còn lại xuống cấp cơ sở.
• Từ ngày 17/3, Đảng ủy Chính phủ tổ chức lấy ý kiến các cấp địa phương, các bộ, ngành để báo cáo Bộ Chính trị, trình trung ương trước ngày 1/4. 
• Kỳ họp Quốc hội thứ 9 sẽ diễn ra từ đầu tháng Năm. Đây là thời điểm dự kiến sẽ tiến hành sửa đổi, bổ sung Hiến pháp, đồng thời có thông tin chính thức về việc sắp xếp tên gọi các các tỉnh sau khi sáp nhập.

Đài VOA và RFA có nguy cơ dừng hoạt động

Người dân trong nước có thể sẽ mất đi một nguồn tin tức đa chiều, khi hai cơ quan báo chí độc lập Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) và Đài Á Châu Tự do (RFA), theo thông tin mới nhất, có thể sẽ chấm dứt hoạt động.

• Thông tin này được biết đến đầu tiên thông qua một thông báo được đăng tải vào sáng 16/3 (giờ Việt Nam).
• Đài RFA cho biết tổ chức đã bị chính phủ Mỹ cắt đột ngột nguồn kinh phí hoạt động và đang đứng trước nguy cơ phải dừng hoạt động. 
• Theo đó, ngày 14/3, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ban hành sắc lệnh tinh gọn tối đa bảy cơ quan trong bộ máy công, trong đó có Cơ quan Truyền thông Toàn cầu Hoa Kỳ (USAGM) - đơn vị chủ quản của RFA Tiếng Việt, VOA Tiếng Việt và các đài khác.
• Theo Reuters, ngay khi sắc lệnh được công bố, 1.300 nhân viên của VOA đã nhận được email từ cơ quan yêu cầu nghỉ phép từ ngày 15/3.
• Không chỉ riêng VOA, RFA, nhiều cơ quan báo chí độc lập trên thế giới trước đó cũng gặp khó khăn tương tự khi chính quyền ông Trump giải thể Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ (USAID).
• Trước diễn biến trên, nhiều tờ báo trong nước như Thông tấn xã Việt Nam, Tuổi Trẻ, VietNamNet, v.v. cũng đưa tin về sự kiện này, nhưng không có bất kỳ bình luận nào thêm.
• Tại Việt Nam, từ xưa đến nay, cả hai đài VOA và RFA bị giới chức cáo buộc đưa thông tin “chống nhà nước” và được tính là “đài địch”. Vì vậy, người dân muốn truy cập vào website của các đài này để đọc tin tức thì phải dùng thêm phần mềm vượt tường lửa như VPN.
• Tuy vậy, trong suốt hàng chục năm hoạt động, Ban Việt ngữ của các đài VOA và RFA đã là hai trong số những nguồn thông tin độc lập phổ biến nhất, giúp người dân có cơ hội tiếp nhận thêm một nguồn tin bên ngoài, thay chỉ vì đọc tin tức một chiều của báo chí trong nước.
• Đến hiện tại, ngày 19/3, RFA thông báo sẽ cho nghỉ việc tạm thời đối với hàng trăm nhân viên ở Mỹ. 
• Trong khi đó, đài VOA vẫn chưa có bất kỳ thông báo chính thức nào về việc sẽ chấm dứt hoạt động. Tuy nhiên, các kênh của VOA trong vài ngày gần đây đã im tiếng, và nội dung cuối cùng được đăng tải trên website của đài là vào ngày 16/3.

Năm quan chức tỉnh bị cáo buộc nhận hối lộ 132 tỷ đồng trong vụ án Phúc Sơn

Ngày 17/2, Bộ Công an có kết luận điều tra vụ án vi phạm quy định kế toán tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Sơn và các bên liên quan.

Hồ sơ vụ án sau đó được chuyển đến Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao và đề nghị khởi tố đối với chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn, ông Nguyễn Văn Hậu (tên gọi khác là Hậu “Pháo”).

Theo kết luận điều tra, ông Hậu bị cáo buộc đã hối lộ 132 tỷ đồng cho quan chức một số tỉnh để công ty ông trốn thuế, kê khai sai các thông tin tài chính và các vi phạm khác. 

Trong số các quan chức nhận hối lộ, hai nhà lãnh đạo tỉnh Vĩnh Phúc được cho là nhận nhiều nhất. 

• Bà Hoàng Thị Thúy Lan (cựu bí thư tỉnh) nhận 25 tỷ đồng và 1 triệu USD.
• Người còn lại là ông Lê Duy Thành (cựu chủ tịch UBND tỉnh) nhận 20 tỷ đồng và 1,3 triệu USD.

Tại Quảng Ngãi, ông Hậu còn tiếp tục đưa hối lộ cho ba quan chức của tỉnh này, bao gồm:

• Ông Đặng Văn Minh (cựu giám đốc Sở Giao thông Vận tải) nhận 22,6 tỷ đồng và 240.000 USD
• Ông Cao Khoa (cựu chủ tịch UBND tỉnh) nhận 6 tỷ đồng và 20.000 USD
• Ông Lê Viết Chữ (cựu phó chủ tịch UBND tỉnh) nhận 6 tỷ đồng

Riêng đối với chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn ông Nguyễn Văn Hậu, công an đã xác nhận thu giữ 534 lượng vàng, 1,1 triệu USD, 41,5 tỷ đồng và ba chiếc xe sang. 

Ngoài ra, công an cũng đã phong tỏa 24 tài khoản ngân hàng đứng tên ông Hậu, trong đó có một tài khoản với số dư 200 tỷ đồng, một tài khoản khác có số dư hơn 18 tỷ đồng và một tài khoản có số dư trên 10 tỷ đồng. Nhiều tài khoản khác của ông Hậu cũng bị phong toả với số dư trên 2 tỷ đồng. 

Đến nay, vụ án đã làm thiệt hại 960 tỷ đồng ngân sách nhà nước, đồng thời gây thất thoát hàng chục ngàn tỷ đồng tiền thuế do Tập đoàn Phúc Sơn còn nợ.

Công ty này hiện đang sở hữu 21 dự án với tổng mức đầu tư hơn 40.000 tỷ đồng.

Vụ án trên được cho là nguyên nhân “đánh bay” chức vụ “Tứ trụ” của ông Võ Văn Thưởng - người vừa thôi chức chủ tịch nước, ủy viên Bộ Chính trị hồi tháng 3/2024.

Bộ Công an cho biết vẫn tiếp tục điều tra làm rõ vụ án.

Tin vắn

Tiếp tục xét xử vắng mặt Nguyễn Thị Thanh Nhàn: Ngày 17/3, Tòa án Nhân dân TP. Hà Nội mở phiên xét xử sơ thẩm liên quan đến vụ án tại Trung tâm Ứng cứu Khẩn cấp Máy tính Việt Nam (VNCERT). Trong số 13 bị cáo, bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn (tổng giám đốc của Công ty AIC) bị tuyên phạt vắng mặt 30 năm tù vì các tội “đưa hối lộ” và “vi phạm quy định đấu thầu”. Đây là lần thứ tám bà Nhàn bị xét xử vắng mặt. Theo bản án, khi còn lãnh đạo AIC, bà Nhàn đã chỉ đạo cấp dưới gian lận hồ sơ dự thầu, chiếm đoạt 70 tỷ đồng của chủ đầu tư.

Bộ Công an muốn thành lập Quỹ giảm thiểu thiệt hại tai nạn giao thông đường bộ: Đề xuất này của Bộ Công an nhằm chi hỗ trợ cho các nạn nhân bị tai nạn giao thông. Cụ thể, dự thảo đề xuất mức hỗ trợ tối đa 10 triệu đồng cho người tử vong, và tối đa năm triệu đồng cho người bị thương.

Khoảng 45.000 công an có nhu cầu về nhà ở xã hội: Thông tin này được Bộ Công an đề cập trong một hội nghị trực tuyến vào chiều 13/3. Trong đó, tính riêng ở Hà Nội và TP. HCM lần lượt có khoảng 18.500 và 6.500 cán bộ công an có nhu cầu về nhà ở xã hội. Bộ Công an đã gửi văn bản đề nghị các địa phương phối hợp xây dựng kế hoạch nhà ở xã hội cho cán bộ công an. Hiện nay, ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP. HCM chứng kiến nhu cầu nhà ở xã hội tăng cao, tuy nhiên, tiến độ xây dựng còn chậm. Xây dựng nhà ở xã hội thường được nhà nước tự ngợi ca là chính sách nhân văn dành cho người lao động nghèo.   

Tài xế chạy Mercedes tông 10 xe máy ở TP. Thủ Đức (TP. HCM): Khoảng 17:20 giờ ngày 16/3, bà Nguyễn Thị Thanh Ngọc (41 tuổi) điều khiển ô tô Mercedes trên đường Võ Nguyên Giáp (TP. Thủ Đức) hướng về cầu Đồng Nai. Khi đến giao lộ dừng đèn đỏ, bà Ngọc đạp nhầm phanh khiến xe lao lên tông liên tiếp 10 xe máy, làm bị thương bốn người và một người tử vong. Đến ngày 18/3, cơ quan công an ra quyết định khởi tố bà Ngọc tội “vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ”. 

Bị phạt 7,5 triệu đồng vì bình luận về thông tin sáp nhập tỉnh: Ngày 18/3, ông Đ.Đ.C. (41 tuổi, ở tỉnh Lạng Sơn) bị xử phạt 7,5 triệu đồng về hành vi “tuyên truyền thông tin sai sự thật”. Ông C. bị cáo buộc đã dùng tài khoản Facebook có tên Đ.C. để bình luận một số thông tin sai trái liên quan đến việc sáp nhập tỉnh, thành phố. Cơ quan công an cho biết sau khi được “tuyên truyền, giải thích về các quy định pháp luật”, ông C. đã gỡ bỏ bình luận, cam kết không tái phạm nữa.

5 dự án thành phần của đường cao tốc Bắc - Nam sẽ thông tuyến chính trước ngày 30/4: Năm dự án này sẽ đi qua các tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, dự kiến sẽ thông tuyến trước ngày 30/4 và hoàn thành toàn bộ vào cuối tháng Sáu. Các dự án trên có tổng chiều dài 259,16 km với tổng vốn đầu tư 49.206 tỷ đồng. Dự án đường cao tốc Bắc -Nam là tuyến giao thông trọng điểm quốc gia, được xây dựng nhằm giảm tải áp lực cho Quốc lộ 1A. Tổng chiều dài của toàn tuyến khoảng 2.063 km.

Bài viết đáng đọc trong tuần:

Phên giậu: Tái thiết quan hệ Việt Nam - Campuchia

Nguyễn Khắc Giang | Fulcrum, 13/3/2025

“Địa điểm tổ chức hội nghị mang nhiều ý nghĩa. Dinh Độc Lập, trước đây có tên là Dinh Norodom (đặt theo tên triều đại hoàng gia Campuchia), tạo nên một bối cảnh mang tính biểu tượng, thể hiện sự ghi nhận tầm quan trọng lịch sử của Campuchia. Việc hội nghị diễn ra tại Thành phố Hồ Chí Minh - chỉ cách Phnom Penh khoảng 200km - cho thấy Việt Nam đang thể hiện sự linh hoạt mới trong chính sách ngoại giao khu vực [...] toàn bộ Bộ Chính trị lần đầu tiên được điều động ra khỏi thủ đô càng nhấn mạnh tầm quan trọng mà Việt Nam hiện nay dành cho việc tái thiết quan hệ với Campuchia”.

Liệu người đồng bào có tâm tư?

Dương Quốc Chính | Facebook, 16/3/2025

“[...] có lẽ chỉ còn ở Tây Nguyên, là văn hóa bản địa còn đậm nét nhất và đặc trưng nhất, dù người Kinh di cư đã pha loãng đi nhiều [...] Phương án nhập tỉnh vừa rồi, nếu là thật, thì mình thấy người đồng bào sẽ tâm tư nhất luôn [...] Bởi vì các tỉnh Tây Nguyên hiện tại bây giờ không phải nhập với nhau, mà lại nhập với các tỉnh ven biển, có nguồn gốc dân tộc, lịch sử không tương đồng [...]”.

Đọc thêm:

Các hội, đoàn thể nhà nước ngốn bao nhiêu ngân sách mỗi năm? Có nên ‘tinh gọn’ các hội này?

Bài viết cung cấp cho độc giả cái nhìn toàn cảnh về ngân sách mà các tổ chức chính trị - xã hội và các hội đặc thù được cấp mỗi năm, đồng thời đặt vấn đề về hiệu quả hoạt động của các tổ chức này trên thực tế.

Luật Khoa tạp chíHiếu Mạnh

Timeline: Chính sách bảo hiểm xã hội qua các thời kỳ

Cùng Luật Khoa tạp chí nhìn lại chính sách BHXH ở Việt Nam qua các thời kỳ và những vấn đề liên quan.

Luật Khoa tạp chíHiếu Mạnh